‘Als ik mijn verhaal in een paper had gezet, had niemand het gelezen’
Tijdens een afsluitende expositie presenteren deelnemers van de Master Honours Class ‘Leiden: City of Refugees?’ hun uitnodiging aan een denkbeeldige groep ‘anderen’. Door wetenschap met kunst te combineren, leren studenten anders naar de samenleving te kijken.
Voorafgaand aan de afsluitende opdracht volgden de studenten een combinatie van colleges over wetenschappelijke concepten en interactieve workshops. Er kwamen verschillende thema’s aan bod, zoals migratie, integratie, sociale inclusie, vooroordelen en empathie. Hierna gingen de deelnemers zelf op onderzoek uit door in gesprek te gaan met bewoners van diverse wijken in Leiden.
Van wetenschap naar kunst
Tijdens het eigen onderzoek werd er ook nadruk gelegd op de rol die studenten vervulden als onderzoeker. Ze werden uitgedaagd om kritisch te kijken naar hun eigen positie en vooroordelen. Nadat er genoeg informatie was opgehaald, gingen de studenten aan de slag met een zelfgekozen thema. Het wetenschappelijke onderzoek werd omgezet in kunst.
De keuzevrijheid van studenten leidde tot een verscheidenheid aan kunstwerken op de expositie. Zo gebruikten ze onder andere film, muziek, posters, stoffen en digitale middelen. Een deel van de kunstwerken is interactief, waarbij bezoekers worden uitgenodigd om zelf aan de slag te gaan met een thema. ‘Zo hopen we ook niet-academici te bereiken’, aldus deelneemster Saira Wahid.
Verbinding
Het thema van de expositie is voor sommige deelnemers erg persoonlijk. ‘Ik ervaar zelf ook vaak hoe het is om de ander te zijn’, legt Aynur Hasanzadeh uit. Om te laten zien hoeveel het uitmaakt waar je vandaan komt, maakte ze een expositie van paspoorten. Per paspoort is te zien voor hoeveel landen visa nodig zijn. Hiermee wil ze laten zien dat grenzen niet alleen fysiek maar ook mentaal verschillen voor mensen.
Naast persoonlijke maakt het vak ook maatschappelijke impact. Zo zette Madeleine Christiaanse een eettafel op straat in de Leidse wijk De Kooi. Bewoners werden uitgenodigd om na te denken over wat ze graag met hun buren zouden willen eten, om zo sociale initiatieven te starten. ‘Veel mensen willen hun buren wel beter leren kennen, maar weten niet goed hoe’, legt Madeleine uit. ‘Samen eten werkt verbindend.’ Haar idee was zo’n succes, dat er binnenkort een buurtfestival wordt georganiseerd.
Verhaal vertellen
Ook volgens begeleidend kunstenares Anne Schaarschmidt draait het niet alleen om de kunstwerken. ‘Het gaat om de ontwikkeling die studenten doormaken’, legt ze uit. Aynur sluit zich hierbij aan. Volgens haar is het belangrijk voor wetenschappers om op een andere manier naar de samenleving te leren kijken. De combinatie met kunst helpt hierbij. ‘Als ik mijn verhaal in een paper had gezet, had niemand het gelezen.’
Tekst: Robin Buijs