We werken liever samen met landgenoten
Mensen zijn meer geneigd om samen te werken met landgenoten dan met anderen. Deze neiging kan samenwerkingsprojecten, zoals de totstandkoming van grensoverstijgende maatschappelijke voorzieningen, in de weg zitten. Dit concludeert de Leidse sociaal psycholoog Angelo Romano.
Romano publiceerde hierover op 22 juli een artikel in het toonaangevende tijdschrift Nature Communications.
Verscheidene theorieën in de sociale psychologie suggereren dat mensen meer geneigd zijn om samen te werken met leden van de eigen groep dan met mensen die geen deel uitmaken van deze groep. Dit verschijnsel wordt ook wel ‘pariochalisme’ genoemd. Romano en zijn collega’s testten de validiteit van de theorie door middel van een groot online experiment in 2018, waaraan 18.411 mensen uit 42 landen deelnamen. Deze 42 landen staan model voor ongeveer 73% van de wereldbevolking.
Zelf houden of weggeven?
In het experiment, een zogeheten ‘gevangenisdilemma-spel’, moesten de deelnemers een afweging maken tijdens twaalf dilemma’s. Tijdens elk vraagstuk werden deelnemers willekeurig toegewezen aan een partner uit hetzelfde land, een persoon uit een van zestien andere landen, of aan een persoon waarbij de nationaliteit niet werd vermeld. Iedere beslissing werd gemaakt in combinatie met een unieke partner, na het nemen van de beslissing werd er geen feedback gegeven. Bij elk dilemma ontving een deelnemer tien monetaire eenheden, die ze konden houden of weggeven aan de partner. Daarbij was uitgelegd dat de waarde van elke geschonken eenheid verdubbelde, terwijl de waarde van eenheden die niet werden weggegeven, hetzelfde bleef. Beide partners konden tijdens een dilemma eenheden weggeven of zelf houden.
Wijdverbreid parochialisme
Uit de experimenten kwam naar voren dat voor alle 42 nationaliteiten gold dat deelnemers meer geneigd waren om samen te werken als ze wisten dat hun partner uit hetzelfde land afkomstig was. Romano en zijn collega’s concluderen hieruit dat nationaal parochialisme wereldwijd veelvuldig voorkomt, en dat de mate van dit nationaal parochialisme nauwelijks verschilt tussen landen onderling. Ook is er weinig verschil tussen situaties waarin de uitkomsten van de samenwerking wel of niet bekend worden gemaakt. Deze neiging kan negatieve effecten hebben bij grensoverschrijdende projecten die in publiek belang zijn. Als voorbeelden noemen de onderzoekers de bestrijding van de coronapandemie of natuurbehoud.
Inspelen op aannames
‘Een mogelijke manier om de neiging tegen te gaan, is inspelen op aannames vooraf’, zegt Romano. ‘De mindere samenwerking tussen mensen uit verschillende landen valt deels te verklaren door het feit dat mensen op voorhand geloofden dat mensen uit andere landen minder met hen zouden samenwerken. Daarom zou nationaal parochialisme afgezwakt kunnen worden door interventies die deze lage verwachtingen van samenwerking aanpakken. Door het geloof in samenwerking met leden van een andere groep te vergroten, zou je de samenwerking tussen mensen van verschillende nationaliteiten wellicht kunnen verbeteren.’