Frederic Lens: bruggenbouwer in biodiversiteitsonderzoek
Vier Leidse groene onderzoeksinstituten slaan de handen ineen om onderzoek in evolutie en biodiversiteit te integreren, op Leids én op nationaal niveau. Spil in deze samenwerking is Frederic Lens.
‘Er wordt fantastisch onderzoek gedaan bij het Instituut Biologie Leiden, het Centrum voor Milieuwetenschappen, het Naturalis Biodiversity Center en de Hortus botanicus Leiden. Maar via nieuwe multidisciplinaire projecten tussen de instituten is er nog zeker een grote slag te slaan’, aldus Frederic Lens. ‘Daarvoor wil ik me engageren.’
Informeel ontmoeten
Lens werkt als groepsleider bij Naturalis en sinds 1 februari ook in deeltijd bij het Instituut Biologie Leiden (IBL). Hij zet zich in om het Leidse evolutie- en biodiversiteitsonderzoek beter te integreren. Vooralsnog wil hij onderzoekers bij elkaar brengen via online presentaties en Journal Clubs, maar hij kijkt vooral uit naar live bijeenkomsten: ‘Elkaar informeel ontmoeten in levende lijve is toch nog steeds een leukere en efficiëntere manier om nieuwe samenwerkingen te stimuleren.’
Beheer en herstel van biodiversiteit
Ook buiten Leiden zal Lens de samenwerking opzoeken. Hij wil het Leidse onderzoek laten aansluiten bij het Centre of Excellence of Netherlands Biodiversity Research, dat eind 2020 is opgericht. Dit consortium van Naturalis Biodiversity Center, het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW), het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ-NWO) en Westerdijk Fungal Biodiversity Institute-KNAW richt zich op een nationale aanpak van het wetenschappelijk biodiversiteitsonderzoek in Nederland en Caraïbisch Nederland. Lens: ‘Als we onze krachten bundelen, kunnen we meer fundamentele kennis opdoen voor een effectief beheer en herstel van onze biodiversiteit in het Koninkrijk der Nederlanden.’
Centrale positie
Lens’ aanstelling bij het IBL is een logische keuze volgens Gilles van Wezel, wetenschappelijk directeur van het IBL: ‘Het IBL neemt een centrale positie in van waaruit Frederic te werk kan gaan. Aan de ene kant is er het evolutie- en biodiversiteitsonderzoek samen met de drie Leidse biologische instituten, en aan de andere kant verrichten we moleculair-cellulair onderzoek samen met andere instituten binnen de faculteit, zoals het LIC en LACDR, en met het LUMC. Het sluit perfect aan bij ons overkoepelende onderzoeksthema “Harnessing Biodiversity for Health”, oftewel het benutten van biodiversiteit voor een gezonde en duurzame samenleving.’
Houtvorming in planten
Sinds 2014 is Lens werkzaam bij Naturalis, waar hij onderzoek doet naar de evolutie van houtvorming bij bloemplanten. ‘Ik ben gefascineerd door de eindeloze verscheidenheid aan houtige en niet-verhoute oftewel kruidachtige groeivormen bij bloemplanten. Er zijn vele plantensoorten onafhankelijk van elkaar verhout tijdens hun evolutionaire geschiedenis, maar waarom?’ Het is een vraag die Charles Darwin al bezighield tijdens zijn expedities in de jaren dertig van de 19e eeuw. Lens vervolgt: ‘Wij kijken voornamelijk naar droogte als mogelijk sturende kracht voor houtvorming. Mijn team en ik hebben daar ondertussen al heel wat bewijs voor gevonden.’
Natuurlijke link
Lens gaat zijn onderzoek in nauwere samenwerking voortzetten met wetenschappers bij het IBL. Zo werkt hij nu al samen met Salma Balazadeh en hoogleraar Remko Offringa die onderzoek doen naar genetische eigenschappen die planten resistent maken tegen droogte en die de vorming van hout aansturen.
Offringa, hoofd van het cluster Plant Sciences binnen het IBL is blij met Lens’ komst: ‘Door de input van Frederic ben ik op een andere manier naar mijn eigen onderzoek gaan kijken en dit heeft ideeën voor nieuw onderzoek gegeven. Ook ons onderwijs op het gebied van plantenbiologie krijgt met zijn komst een nieuwe impuls. Bovendien geeft de nauwere samenwerking tussen het IBL en de andere drie biologische instituten een unieke kleur aan de Leidse Plant Sciences.’
Erik Smets, wetenschappelijk directeur van Naturalis, beaamt dit: ‘Houtvorming vormt al een tijd een natuurlijke link tussen het onderzoek van Frederic Lens en Remko Offringa. Er zijn echter nog tal van onderzoeksgebieden te exploreren waarbij nauwere samenwerking mogelijk is tussen onze instituten. Frederics aanstelling zal dit zeker faciliteren.’