Leer dove en slechthorende kinderen meer over emoties en sociale regels
Kinderen met gehoorverlies missen vaak de nuances in emotionele reacties van anderen. Hierdoor begrijpen ze soms niet goed wat er aan de hand is. Meer kennis van emoties en sociale regels kan hen helpen in de dagelijkse contacten. Dat constateert de Leidse promovendus Yung-Ting Tsou. Promotie op 11 november.
Dove en slechthorende kinderen leven in een overwegend horende omgeving en missen dikwijls cruciale informatie in hun contact met anderen. Als gevolg daarvan hebben veel van deze kinderen minder mogelijkheden om deel te nemen aan sociale interacties en ervaren ze ook ‘minder kwaliteit’ in hun sociale contacten, aldus Tsou. Dat zorgt voor een verdere beperking van hun kennis over emoties en sociale regels. Om meer zicht te krijgen op dit probleem onderzocht Tsou hoe kleuters en schoolgaande kinderen – met en zonder gehoorverlies – sociale interacties interpreteren en hoe ze reageren op de emoties van anderen.
Vergelijking kinderen met en zonder gehoorverlies
Tsou voerde het onderzoek uit in samenwerking met het LUMC en het Chang-Gung Memorial Hospital in Taiwan. Ze gaf beide groepen kinderen gedragstaken, observeerde hun reacties en liet ouders vragenlijsten invullen. Bij eenvoudige sociale interacties presteerden de kinderen met gehoorverlies ongeveer even goed als horende leeftijdsgenoten. Maar ze hadden wel veel meer moeite als de taken een zeker niveau van kennis vereisten over sociale interacties. Bijvoorbeeld bij het begrijpen van de emotie die werd opgewekt in een sociale situatie en het gepast reageren op emoties van anderen. Die kennis bleek vaak onvoldoende aanwezig.
Compenserende verwerkingspatronen
Tsou onderzocht hoe kinderen verbale en non-verbale informatie verwerken en hoe ze fysiologisch reageerden bij het verwerken van andermans emoties. Met behulp van eye-tracking constateerde ze dat dove en slechthorende kinderen zich vooral baseren op een eigen visuele coderingsstrategie: ze kijken in sociale situaties voornamelijk naar expliciete, visueel waarneembare aanwijzingen zoals de blik van de ogen of de lichaamshouding van degenen met wie ze contact hebben.
Meer inspanning
Het zien van niet-positieve uitdrukkingen, zoals boze en neutrale gezichten, raakte de kinderen fysiek meer dan het zien van blije uitdrukkingen. Deze uitdrukkingen zorgen vermoedelijk voor meer cognitieve inspanning: ze moeten harder nadenken over de betekenis van het boze gezicht. Zonder voldoende sociaal-emotionele kennis kunnen deze kinderen gemakkelijk worden misleid door hun visuele strategie of zich uitgeput gaan voelen als ze deelnemen aan sociale interacties, aldus Tsou.
Behandeling op maat
De promovendus pleit voor meer behandeling op maat om deze kinderen beter te helpen in hun dagelijkse contacten. Professionals en ouders kunnen hen meer leren over verschillende emotionele gebeurtenissen en sociale regels, bijvoorbeeld aan de hand van verhalen en tekenfilms. Contacten van dove en slechthorende kinderen kunnen meerdere communicatiemiddelen gebruiken zoals eenvoudige gebaren die de gesproken taal ondersteunen. Ook zou het goed zijn om storende achtergrondgeluiden uit te schakelen zodat slechthorende kinderen de persoon die spreekt beter kunnen horen. Dat is, zo verzekert Tsou, niet alleen prettig voor deze groep maar voor álle kinderen.