Gorlaeus Hoogbouw leeft voort in twee nieuwe Leidse gebouwen

09 november 2020

Wie goed kijkt, zal de metalen balken uit het geraamte van het Circulaire Paviljoen nabij het centraal station in Leiden misschien herkennen: ze komen namelijk uit de gesloopte Gorlaeus Hoogbouw. Dezelfde balken zijn ook gebruikt voor de circulaire bouw van BioPartner 5 op het Leiden Bio Science Park, dat in 2021 gereed zal zijn. En zo leeft onze hoogbouw voort op twee nieuwe plekken in Leiden.

Herrezen uit zijn as

Vijftig jaar lang priemde hij fier in de Leidse lucht: het tien verdiepingen hoge Gorlaeus Hoogbouw, een thuishaven voor onze chemici, natuurkundigen en farmacologen. Inmiddels is er alleen nog een geraamte van drie hoog over, dat binnenkort omgebouwd wordt tot groene fietsenstalling – een duurzame herinnering aan vervlogen tijden. Toch is de rest van het gebouw niet verloren gegaan, maar als een feniks uit zijn as herrezen. Het gaat om de karakteristieke grijsblauwe, als een H gevormde metalen balken. Gepokt en gemazeld, maar nog even sterk en robuust als vijftig jaar geleden. Ooit de ruggengraat van Leidse laboratoria, nu het skelet van twee nieuwe, circulaire gebouwen.

Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.

Bekijk de video op de oorspronkelijke website of

Muren van glas

Het Circulaire Paviljoen is daar een van: een opvallende verschijning, met oude metalen balken als frame en muren van glas. Het is onderdeel van The Field van innovatiehub PLNT, een unieke broedplaats waar gewerkt wordt aan de transitie naar een schone, duurzame en veerkrachtige economie. Het paviljoen is hét paradepaardje van The Field, valt op de website van de broedplaats te lezen. ‘De bruikbare materialen hebben met dit initiatief een nieuwe bestemming gekregen en dragen bij aan onze bredere circulaire visie om beter om te gaan met grondstoffen en bouwmaterialen,’ zegt de universitaire projectleider Steven Menijn op de website van PLNT.

Het circulaire gebouw is omringd door groen en biedt plaats aan 25 gasten – coronaproof. De ruimte is te huren voor bijeenkomsten, vergaderingen en workshops.

De Hoogbouw als donorskelet

BioPartner 5 is ontworpen door architect Popma ter Steege en gaat dienen als een incubator, een broedplaats voor nieuwe startups in de biotech. Het is opgebouwd uit maar liefst 165.000 kilo Gorlaeus-staal, dat het Bio Science Park Leiden niet verliet en slechts 750 meter hoefde af te leggen: van onze campus via de Wassenaarseweg naar de bouwplaats aan de Verlengde Wassenaarseweg. Het metaal werd op onze campus bewerkt en vervolgens gebruikt als ‘donorskelet’ voor het vijfde gebouw van BioPartner.

In het gebouw komen flexibele laboratorium- en kantoorruimtes voor start-ups, en een restaurant, vergadercentrum, wintertuin en terras. Ook dit gebouw is gericht op duurzaamheid: met het puin van de Hoogbouw is een groene gevel gemaakt, die het gebouw op laat gaan in het omringende maaiveld en een bodem is voor natuurlijke begroeiing. Het gebouw wordt het eerste energieneutrale laboratoriumgebouw van Nederland.

Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.

Bekijk de video op de oorspronkelijke website of

Duurzaam slopen

Het puin op de sloopplaats van de Gorlaeus Hoogbouw werd niet alleen gebruikt voor BioPartner 5, maar werd ook verwerkt tot granulaat en hergebruikt als bouwmateriaal en wegfundering. Voor de sloop hanteerde de universiteit de beoordelingsmethode BREEAM, niveau ‘Excellent’. Dit betekent dat de sloop CO2-neutraal was en geen overlast heeft veroorzaakt. Door het werk in verschillende fases te doen, waren de afvalstromen beter te scheiden en nam de totaalsloop zelf minder tijd in beslag.