Africa Knows! getransformeerd in drie maanden durend online evenement
Een drie maanden durend online evenement in plaats van een fysiek congres van een paar dagen. Africa Knows! is door corona getransformeerd in een unieke wereldwijde kennisuitwisseling. Universitair hoofddocent en medeorganisator David Ehrhardt is ontzettend benieuwd wat deze vorm gaat opleveren. De voortekenen zijn gunstig. ‘De papers, normaal best lastig om op te halen, vliegen binnen.’
Natuurlijk was het wennen dat de plannen ‘om’ moesten. ‘Het is pionieren. Maar ik denk dat het echt iets heel bijzonders kan worden. En het is op deze manier wel zo passend bij twee van de hoofdthema’s: dekolonisatie en kennis. Want dat het gesprek daarover ‘met Afrika’ weer in Nederland plaatshad, tja… Die gemengde gevoelens zijn er in deze vorm ieder geval minder. Overal ter wereld kunnen mensen nu meedenken en -discussiëren en dat gaat ook gebeuren. Het zwaartepunt is verplaatst. Het gaat nu over Afrika, met Afrika, in Afrika, en met de rest van de wereld.’
De conferentie die op 2 december begint is de laatste activiteit in 2020 van de Leiden African Studies Assembly en wordt georganiseerd samen met tientallen Afrikaanse en Europese kennisinstellingen. ‘Het was altijd al de bedoeling dat een deel van het programma decentraal zou zijn. Maar door corona kan nu in principe iedereen overal bij zijn.’
Programma en inschrijving
Africa Knows! is van 2 december tot en met 28 februari 2021. Het openingsevent heeft plaats op 2, 3 en 4 december. Meer informatie over Africa Knows! is te vinden op africaknows.eu. Daar staat ook het uitgebreide programma en kunnen geïnteresseerden zich registreren voor deelname.
Zo’n zestig studenten helpen mee om het congres digitaal in goede banen te leiden. Zij bemensen de chatgroepen, maken de verslagen en bereiden discussies voor. Dit alles onder de bezielende leiding van hoofdorganisatoren Marieke van Winden en Ton Dietz van ASC. ‘De betrokkenheid onder studenten is heel groot. Waarschijnlijk komt dat doordat het thema zeer actueel is. Dekolonisatie houdt jongeren bezig. Dat merken we ook in de collegebanken.’
Baanbrekende evenement
Ehrhardt hoopt dat het een baanbrekend evenement wordt, dat misschien wel bij kan dragen aan wezenlijke verandering. ‘Als dit concept werkt, en ik geloof dat dat kan, waarom zouden we dan niet met elkaar in Zoom door blijven werken en praten? Ik hoop echt dat we daar een basis voor gaan neerleggen de komende maanden. Dat we over een paar jaar terugkijken en naar Africa Knows! wijzen als beginpunt.’
Ehrhardt kan iedereen de keynote-speakers aanraden die op 2 december zullen spreken. Met Mustapha Mekideche, Chika Ezeanya Esiobu en Ndlovu-Gatsheni beschikt de organisatie over sprekers van wie de onderzoeksonderwerpen op brede belangstelling kunnen rekenen. ‘Dekolonisatie is er dus een van. Die lange schaduw van het kolonialisme, hoe keren we het om, hoe maken we het eerlijker en wanneer gaan we de ideeën die daarover uit Afrika komen serieuzer nemen.’
Een flinke sprong voorwaarts
Privatisering van kennis is een ander thema wat Ehrhardt zelf ook bijzonder boeit. ‘De onderwijsdeelname groeit fors in Afrika, een continent met veel jongeren. De vraag naar wetenschappelijke kennis en vormen van hoger onderwijs neemt toe en dat heeft tot opmerkelijke samenwerkingen en initiatieven geleid. Je ziet bijvoorbeeld een sterke opkomst van privéscholen. Dat varieert van de klassieke dure privé-opleidingen tot religieuze scholen. Islamitisch onderwijs dat betaald wordt door het Midden-Oosten maar ook de Pinkstergemeente is actief op dit vlak. En wat voegt de intensieve kennisuitwisseling met China toe? Kortom wat is er allemaal gaande op dat vlak? Dat kunnen we tijdens het openingsevent uit eerste hand vernemen. De echte verhalen uit de praktijk dus.’
Derde thema is innovatie. ‘De centrale vraag is of Afrika zich opmaakt voor leapfrogging: dus dat je gebruik maakt van de inzichten en ervaringen van anderen om zelf verder te komen, een flinke sprong voorwaarts te maken. Daar zijn allerlei aanwijzingen voor, maar er zijn ook contra-indicaties.’ Binnen dit thema wordt ook gekeken naar broedplaatsen van innovatie die vaak over het hoofd worden gezien, zoals de grote Afrikaanse sloppenwijken of de informele economie. ‘Je hebt niet veel meer nodig dan een telefoon met internet om met de hele wereld samen te werken. Dat zie je terug op Africa Knows!, maar vooral ook op al die plekken in Afrika waar vernieuwing vandaan komt.’
Fantastisch en fascinerend
Ehrhardt hoopt dat heel Afrika meediscussieert. Over wat daar daadwerkelijk gebeurt en gaande is. ‘Dat maakt zo’n discussie tastbaar. We gaan ook iedereen uitnodigen voor vlogs en blogs. Ik heb echt hoop voor het experimentele karakter ervan. Decolonize the minds, daar draait het om... De Nederlandse media blijven vasthouden aan dat beeld van dat arme zielige Afrika dat overspoeld wordt door rampspoed. Maar dat doet Afrika zo tekort. Er gebeuren in Afrika fantastische en fascinerende dingen, daar gaan we het over hebben. En van leren.’
Tekst: Marijn Kramp
Teruglezen: 'Het is tijd om de Afrikastudies te vernieuwen'
In januari trapte het Afrika-Studiecentrum Leiden (ASCL) het zogeheten Africa 2020-jaar af. Dit jaar is het namelijk zestig jaar geleden dat maar liefst zeventien Afrikaanse landen onafhankelijk werden. Hoe staan die landen er nu voor? En wat is de toekomst van de Afrikastudies? Lees het verslag van de kick-off hier terug.