Hoe een Spaanse postdoc scheikunde-kennis naar de Leidse genetica brengt
Met een bachelor, master en PhD in scheikunde, schakelde Elena Sánchez López over naar een meer biologisch onderzoeksproject. Haar studie en PhD heeft ze afgerond aan de Universiteit van Alcala in Spanje, voordat ze een voorstel indiende in het LEaDing Fellows programma, een Marie Sklodowska-Curie Cofund programma waarin de universiteiten van Rotterdam, Leiden en Delft en de twee academische medische centra in Rotterdam en Leiden, samenwerken.
Dit artikel verscheen ook in het magazine van Leiden-Delft-Erasmus Universities.
In juni 2018 werd haar onderzoeksvoorstel gehonoreerd hetgeen Elena Sánchez-López in staat stelde om voor een periode van twee jaar naar Leiden te komen. Elena is aangesteld bij het LUMC, in de onderzoeksgroep Humane Genetica van professor Dorien Peters. Sánchez-López: ‘Vanaf het begin heb ik veel steun ervaren van collega's van het LUMC en mijn leidinggevenden. Dat helpt echt om een kickstart te maken als je hier als postdoc komt.'
Polycystische nierziekte PKD begrijpen
Sánchez-López' onderzoek concentreert zich op het bestuderen van de veranderde metabolieten bij ziekte. ‘Als iemand een ziekte heeft, kun je de metabolieten bestuderen die aan de ziekte gerelateerd zijn. Deze kunnen dienen als biomarkers, welke behulpzaam zijn bij het diagnosticeren, het voorspellen van een bepaalde ziekte of informatie geven over de effectiviteit van verschillende behandelingen. Het doel van mijn project is om de mechanismen van PKD te begrijpen. Het is een genetische ziekte die de ontwikkeling van grote cysten in de nieren veroorzaakt.'
'Er is nog geen effectieve remedie voor deze ziekte, die in de meeste gevallen resulteert in niertransplantatie of dialyse. Ik hoop dat mijn studie bijdraagt aan het vinden van een geneesmiddel. Ook hoop ik een manier te vinden om te bepalen hoe groot de kans is dat iemand de ziekte krijgt, zodat preventieve maatregelen genomen kunnen worden.’
Wederzijdse voordelen
In het LEaDing Fellows programma verbreedt Sánchez-López tegelijkertijd ook haar persoonlijke horizon, die haar in staat stelt om te investeren in loopbaanontwikkeling. ‘Mijn achtergrond ligt in de scheikunde, dat maakt werken in de moleculaire biologie wel even iets anders. Niet alleen verbreed ik mijn eigen scope, wat ik erg nuttig en interessant vind, ik breng ook analytische scheikundige kennis en expertise mee naar de onderzoeksgroep waarin ik nu werk. Ik waardeer het dat ik ook nauw kan samenwerken met de afdeling Nefrologie van het LUMC. Daardoor kan ik gegevens die zijn verkregen in proeven vergelijken met patiëntgegevens.’
In haar project plande Sánchez-López ook een samenwerking met OcellO, een biotechbedrijf op het Leiden Bioscience Park, grenzend aan het LUMC. 'OcellO heeft een uniek model om PKD te bestuderen op basis van 3D-celmonsters, zodat ik zowel in vitro als in vivo de mechanismen die aan de ziekte ten grondslag liggen, kan bestuderen. Helaas kon “dit stukje veldonderzoek” niet doorgaan door de coronacrisis. Ik heb een methode ontwikkeld om deze monsters goed te meten, nu moet ik afwachten wanneer we met echte monsters de volgende stap kunnen zetten.’
Caleidoscoop van gegevens
Gelukkig heeft Sánchez-López niet al te veel vertraging opgelopen door de COVID-19 pandemie. ‘Mijn contract is voor twee jaar, het loopt af in november 2020. Omdat veel van mijn werk uit data-analyses bestaat, is het een grote caleidoscoop aan data die ik moet ontrafelen. Ik probeer altijd positief te blijven. Ik denk dat dat een persoonlijke eigenschap is die een postdoc moet hebben. Als iets niet volgens plan verloopt, moet je veerkrachtig zijn.'
'Tevens moet je een goede planner zijn: met focus op je onderzoek, moet je alert blijven op toekomstige financieringsmogelijkheden en andere loopbaanmogelijkheden. Eerder dit jaar heb ik een VENI-subsidie voorstel ingediend. Door corona loopt ook dit proces vertraging op. Ik hoop de uitkomst te vernemen voordat mijn contract afloopt.’
Het project van Elena Sánchez-López werd medegefinancierd via het H2020 Marie Sklodowska Curie-COFUND-programma onder contractnummer 707404.