Hoe de eerste Nederlandse universiteitscrèche poeslief en schermloos bleef
Als er één plek is op de universiteit waar verschillen wegvallen, dan is het wel op de Kattekop. Dit universitaire kinderdagverblijf viert in september haar 40-jarig bestaan. De geschiedenis ervan weerspiegelt ontwikkelingen bij de universiteit. De waardering voor de crèche is bijzonder hoog.
‘Wie weet zijn we over 25 jaar of al eerder verplicht ICT-scholing aan te bieden aan nul tot vierjarigen.’ Dat schreef directeur Tilly Pannebakker in 2005, bij het 25-jarig bestaan, in het lustrumkrantje Kattekrabbels. Gelukkig is het zover niet gekomen; de universiteitscrèche is nog steeds schermloos. De Kattekop biedt bewust geen tv, video of computerspelletje aan. Pannebakker: ‘We willen kinderen niet overladen met prikkels, maar hen de ruimte geven om zelf de wereld om zich heen te ontdekken. Spelen met andere kinderen staat voorop.’
Slechts twee crèches in Leiden
De Leidse universiteit was de eerste Nederlandse universiteit die een bedrijfscrèche oprichtte voor het kroost van medewerkers en studenten. De kinderopvang in Nederland stond destijds nog in de kinderschoenen, merkt Pannebakker op. Ze is al ruim dertig jaar directeur van de Kattekop en weet als geen ander wat er allemaal veranderde en wat hetzelfde bleef. Eind jaren ’70 waren er slechts twee crèches in Leiden. Studenten en medewerkers – van de portier tot hoogleraar - hadden grote moeite om hun kinderen onder te brengen. Daarom stelden de toenmalige leden van het college van bestuur Cath (voorzitter) en Koppelaars (personeelsbeleid) een werkgroep in om een kinderdagverblijf te starten. Als dank vernoemden de latere oprichters de crèche naar deze twee bestuurders.
Warm eten
De Kattekop is sinds 1994 gevestigd in een speciaal voor de kinderopvang gebouwd pand met veel licht en ruimte. De crèche biedt opvang aan negentig kinderen (maximaal 56 per dag) van studenten en medewerkers uit alle hoeken van de universiteit. En tegenwoordig zijn ze ook afkomstig uit alle hoeken van de wereld. Er zijn bijvoorbeeld kinderen uit Europese landen als IJsland en Italië maar ook uit Aziatische en Afrikaanse landen. Die internationale inbreng zorgt voor nieuwe ideeën. Decennia lang aten de kinderen alleen brood tussen de middag. Maar voor ouders uit landen met een minder populaire broodcultuur is een koude belegde boterham als lunch wel heel erg sober, aldus Pannebakker. Daarom biedt de Kattekop tegenwoordig ook warme maaltijden aan.
Betrokken ouders
Voor sommige kinderen is het soms ook even wennen, die Nederlandse no-nonsense cultuur. Zoals toch even naar buiten gaan ook al regent het of is het fris. Maar dat zijn kleine verschillen, aldus Pannebakker. Want wat de Kattekop volgens haar juist typeert is de hechte gemeenschap van kinderen, ouders en medewerkers. ‘We doen het hier echt samen. Er is een betrokken oudercommissie en het contact is heel persoonlijk. De Kattekop is een klein, zelfstandig kinderdagverblijf en we zijn dus geen onderdeel van een grootschalige keten met centrale richtlijnen en waar duizenden kinderen onder vallen.’ Ook opvallend is de continuïteit van het personeel. Meerdere medewerkers werken hier al twintig jaar of langer. Zo werkt pedagogisch medewerker Hilma Westdijk er zelfs al vanaf het begin, dus al veertig jaar.
Hoe krijgen ze het voor elkaar?
Cecily Rose is docent bij Rechten, haar man Erik Koppe was dat ook maar werkt nu als advocaat. Hun dochter Nora is net vier geworden en inmiddels afgezwaaid, zoon Benjamin is twee en zit nog op de Kattekop. Hoe bevalt de crèche? ‘Een collega van ons sprak enthousiast over de opvang en het eerste bezoek maakte op ons al een uitstekende indruk. Prettige ontvangst en een serene rust op de groepen tijdens de lunch. Hoe krijgen ze het voor elkaar dachten we. De pedagogisch medewerkers zijn allemaal lief, zorgzaam en zeer kundig, en de organisatie wordt uitstekend geleid. Beide kinderen gaan met veel plezier naar de Kattekop en we halen ze blij weer op.’
Coronatijd
De continuïteit van het personeel en de kleinschaligheid worden zeer gewaardeerd, zo blijkt uit tevredenheidsonderzoeken. Al vijf keer op rij kreeg de Kattekop een Kinderdagverblijf Award en werd uitgeroepen tot beste kinderdagverblijf van Zuid-Holland. Op dinsdag 1 september komt vicerector Hester Bijl langs om de vlag te hijsen voor het lustrumjaar. De lustrumweek pakt in verband met de coronamaatregelen, bescheiden uit. Hoe gaat het met de crèche in coronatijd? Pannebakker: ‘De eerste paar maanden was er alleen noodopvang voor kinderen met ouders in cruciale beroepen en vingen we, verdeeld over de week, zo’n twintig kinderen op. Sinds half mei mogen alle kinderen weer naar de Kattekop. Voor de kinderen is er bijna niets veranderd, ze krijgen nog steeds een knuffel.’ Wel brengen ouders hun kinderen nu in tijdblokken naar de crèche en mogen ze niet meer helemaal in de groepsruimte komen. Dat was even wennen maar nu loopt dat gesmeerd. Ouders zijn blij dat ze, ook al is het veelal thuis, weer kunnen werken.