Briegel ontvangt beurs Moore Foundation in wereldwijde competitie
Ariane Briegel, hoogleraar Ultrastructuurbiologie in Leiden, heeft een prestigieuze beurs ontvangen van de Gordon and Betty Moore Foundation. Met de toekenning van 800.000 euro zet Briegel een nieuwe onderzoekslijn op om symbiotische interacties op nanoschaal te bestuderen.
Op 28 juli kondigde de Gordon and Betty Moore Foundation aan dat ze de komende drie jaar $19 miljoen investeren in hun Symbiosis in Aquatic Systems Initiative. In totaal ontvangen 42 internationale onderzoeksteams een beurs. Ariane Briegel, hoogleraar Ultrastructuurbiologie bij het Instituut Biologie Leiden, maakt deel uit van één van die teams. Ze ontvangt 800.000 euro voor een nieuwe onderzoekslijn naar aquatische symbiose. ‘Met deze toekenning kan mijn team nieuwe microscopiemethoden ontwikkelen voor een ongekend inzicht in de interacties tussen de mariene bacterie Vibrio fischeri en zijn gastheer, de inktvis Euprymna scolopes’, aldus Briegel. ‘De interactie met microben en het belang ervan voor de gezondheid en ziekte van dieren en mensen wordt de laatste jaren steeds duidelijker. Natuurlijke associaties tussen een enkele bacteriesoort en een dierlijke gastheer zijn ideaal om die interacties te leren begrijpen.'
Camouflage met bioluminescent licht
Symbioses zijn wederzijds voordelige relaties tussen twee organismen van verschillende soorten, in dit geval de bacterie Vibrio fischeri en de inktvis Euprymna scolopes. De bacterie voedt zich met suikers en eiwitten van de inktvis en geeft een bioluminescent licht af. Met dit licht camoufleert de inktvis zich zodat hij in het maanlicht geen schaduw op de zeebodem werpt. Op die manier is hij minder goed zichtbaar voor zowel zijn prooi als voor andere roofdieren.
Symbiose in groot detail
Postdoc Katrina Gundlach van het Kewalo Marine Laboratory aan de Universiteit van Hawaï zal een sleutelrol spelen in het project. Gundlach is een expert op het gebied van het symbiose-systeem tussen de Vibrio-bacterie en de inktvis. Dit najaar komt ze naar Leiden om te werken bij NeCEN, een ultramoderne faciliteit op het gebied van cryo-elektronenmicroscopie. De faciliteit biedt expertise op het gebied van monsterpreparatie, dataverzameling en de verwerking ervan. De geavanceerde microscopen bij NeCEN zijn speciaal ontworpen om dit soort complexe biologische structuren te onderzoeken. Briegel: ‘Nu kunnen we heel gedetailleerd de interactie tussen de microbe en gastheercellen driedimensionaal op nanoschaal bekijken.'
Methoden en ideeën delen
Een van de voorwaarden voor de deelnemende onderzoekers is dat zij hun methoden en resultaten openbaar maken. Adam Jones, programmaleider bij de Gordon and Betty Moore Foundation, licht toe: 'De wetenschappers zullen hun methoden en ideeën openlijk en actief online delen via protocols.io. Op die manier kunnen we het tempo van methode- en technologieontwikkeling verhogen en onnodige vertraging voorkomen.' Volgens Briegel zal hun onderzoek veel toevoegen: 'De middelen en werkschema’s die we ontwikkelen, zullen toepasbaar zijn op een breed scala aan biologische vraagstukken rondom cellulaire interacties.’
Over de Gordon and Betty Moore Foundation
Gordon Moore is mede-oprichter en voormalig president en CEO van Intel Corporation en stond aan de wieg van wat nu bekend staat als Silicon Valley. Hij en zijn vrouw Betty dragen als filantropen al tientallen jaren bij aan wetenschap, milieubehoud, patiëntenzorg en de San Francisco Bay Area.
Volgens de Moore Foundation vormen aquatische ecosystemen de grootste habitat op aarde en is er het minst over bekend. Hun Symbiosis in Aquatic Systems Initiative streeft ernaar te verhelderen hoe symbiose met micro-organismen functioneert, evolueert en cruciale ecosysteemrollen vervult.