De vele kleuren van het Leidse onderzoek
Om het onderzoek van de Universiteit Leiden inzichtelijker te maken is er een nieuwe webpagina gelanceerd waarop alle Leidse instituten met hun wetenschappelijke gebieden bij elkaar staan. Maar ze werken ook intensief samen.
De zeven faculteiten van de Leiden universiteit hebben hun onderzoek vrijwel allemaal ondergebracht in instituten, alleen Geneeskunde wijkt af. Het aantal instituten per faculteit varieert sterk. Zo vallen bij Archeologie faculteit en instituut samen, terwijl de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen maar liefst acht instituten telt. Daarnaast zijn er twee interfacultaire instituten, dat zijn het ICLON (lerarenopleidingen en onderwijsonderzoek) en het Afrika-Studiecentrum Leiden (Geesteswetenschappen, Sociale Wetenschappen en Rechtsgeleerdheid). Tezamen laten de instituten de veelkleurigheid van het Leidse onderzoek - en dus ook het onderwijs – zien.
Disciplinaire en interdisciplinaire instituten
Sommige instituten vallen samen met een welomschreven wetenschapsgebied: wijsbegeerte, natuurkunde, politieke wetenschap, taalwetenschap. Maar er zijn ook instituten waar dat anders is: ze omvatten verschillende wetenschapsgebieden in een bepaalde samenhang. Voorbeelden zijn het Leiden Institute of Area Studies, het Institute of Security Studies and Global Affairs, en het University College in Den Haag. Dat richt zich op global challenges en het onderzoek sluit daarop aan. De Faculteit Geneeskunde is door zijn breedte van onderzoek bijna een universiteit op zichzelf, en ook anders georganiseerd: in divisies die weer zijn onderverdeeld in afdelingen.
Diep de geschiedenis in
Maar ook de instituten waarin wel één discipline centraal staat zijn aanzienlijk veelkleuriger dan op het eerste gezicht lijkt. Wie bijvoorbeeld bij het Instituut voor Geschiedenis alleen aan de vaderlandse geschiedenis denkt, ziet bij beter kijken diepgaand onderzoek naar globalisering en mondiale veranderingen, naar belangrijke processen als migratie, kolonialisme, urbanisatie en identiteitsvorming: geografisch gaat het om een enorm breed gebied, onder meer om Rusland, Latijns-Amerika, Azië, Noord-Amerika en Oost-Europa. En die geschiedenis gaat heel ver terug. Of neem het Leids Instituut voor Chemisch Onderzoek, waar de ene helft van de onderzoekers zich concentreert op een beter moleculair begrip van de biologische processen die leiden tot ziekten, zoals erfelijke aandoeningen en neurodegeneratieve ziekten, terwijl de andere helft nieuwe materialen en processen ontwikkelt die nodig zijn voor de overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame alternatieven.
Onderlinge samenwerking
Deze beschrijvingen van de instituten bieden een blik in de diepte. Voor de breedte, en om te laten zien hoe Leidse wetenschappers samenwerken aan discipline-overstijgende grote vraagstukken, zijn er de wetenschapsdossiers. Er zijn vijf onderzoeksgebieden waarop wetenschap uit veel hoeken van de universiteit samenkomt. Neem het gebied Gezondheid en Welzijn. Natuurlijk vind je hier artsen en geneeskundigen. Maar bijvoorbeeld ook psychologie (gedrag), pedagogiek (optimaal opgroeien) en politieke wetenschap (hoe kan de overheid de gezondheid stimuleren?).
Onderzoek leidt tot onderwijs
Het onderwijs van de Universiteit Leiden schurkt dicht tegen het onderzoek aan: over alles wat we onderzoeken, kunnen studenten ook onderwijs volgen. Doordat er nieuwe wetenschapsvelden worden verkend, komen er ook nieuwe opleidingen bij. Zoals op het gebied van veiligheid, of over vitaal ouder worden. Ook zijn er opleidingen die zelf multidisciplinair zijn. De bachelor van het Leiden University College The Hague bijvoorbeeld, en opleidingen als International Studies en European studies. Zo wordt de veelkleurigheid van het Leidse onderzoek weerspiegeld in de Leidse opleidingen.