Annemarie Meijer wordt trainingscoördinator in Europees netwerk
Het nieuwe project INFLANET gaat jonge wetenschappers in Europa opleiden tot experts in onderzoek naar ontstekingen. Professor Annemarie Meijer van het Instituut Biologie Leiden coördineert de training.
Waarom moeten onderzoekers worden getraind op het gebied van ontstekingen? Annemarie Meijer, hoogleraar Immunobiologie bij het Instituut Biologie Leiden, legt uit: ‘Zo’n vijf tot zeven procent van de bevolking in Westerse landen krijgt te maken met ontstekingsgerelateerde ziekten. Denk aan chronische longaandoeningen of darmontstekingen, maar we zien het nu bijvoorbeeld ook met COVID-19. Kennis op het gebied van het immuunsysteem en ontstekingsreacties in het lichaam is hard nodig.’ Een ontstekingsreactie oftewel inflammatie is een natuurlijke en beschermende reactie van het immuunsysteem op verwonding of infectie. Echter, overmatige of chronische ontstekingsreacties kunnen veel schade aan weefsels veroorzaken. Meijer: ‘Het INFLANET-project draait om beter begrip van de factoren die bepalen wat er in ontstoken weefsels gebeurt. Uiteindelijk moet het project leiden tot de ontwikkeling van nieuwe anti-inflammatoire medicijnen.’
Tuberculose bestrijden
Vijftien promovendi zullen worden opgeleid tot experts op het gebied van inflammatie. Zij krijgen een multidisciplinaire training in de vorm van cursussen en werkbezoeken aan experts op gebieden van onder meer structurele biologie en immunologie tot aan genetica, microscopie en toepassing in de kliniek. Eén van de vijftien promovendi wordt aangesteld bij het Instituut Biologie Leiden, bij de groep van Meijer. Daar wordt met behulp van zebravismodellen onderzoek gedaan naar tuberculose, een infectieziekte die gepaard gaat met ontstekingen. Meijer licht toe: ‘De promovendus gaat in nauwe samenwerking met VENI-postdoc Monica Varela focussen op het samenspel tussen inflammatie en een lichaamseigen opruimsysteem (zie kader, red.). We hopen erachter te komen of we door dat opruimsysteem te stimuleren de schadelijke ontstekingsreactie bij tuberculose kunnen onderdrukken en de infectie kunnen beperken.’
Jong en enthousiast
Begin 2021 mag het Europese project INFLANET van start. INFLANET is een Marie Skłodowska-Curie project waaraan 21 universiteiten, onderzoeksinstellingen en bedrijven uit Duitsland, Frankrijk, Hongarije, Nederland, Slowakije, Spanje en het Verenigd Koninkrijk meedoen. In totaal is 4 miljoen euro beschikbaar voor het project.
Het is niet de eerste keer dat Meijer een coördinerende rol heeft in een Europees trainingsnetwerk. Na de projecten FishForPharma en ImageInLife, waarin onderzoekers respectievelijk werden getraind in werken met zebravissen als model ten behoeve van medicijnontwikkeling en in geavanceerde microscopie, gaat Meijer vol plezier met INFLANET aan de slag: ‘Ik hoop dat er ook in dit netwerk een hechte club van jonge, enthousiaste onderzoekers zal ontstaan.’
Bij het lichaamseigen opruimsysteem autofagie ruimt het afweersysteem microbiële indringers en beschadigde onderdelen van eigen lichaamscellen op. Het is mogelijk een veelbelovend doelwit in de bestrijding van tuberculose, waar wereldwijd jaarlijks meer dan 1,5 miljoen mensen aan overlijden en naar schatting 10 miljoen mensen ziek door worden. Lees hier meer over het onderzoek van Meijer naar autofagie.