Ontdekker van het Jaar Irene Battisti wil het onzichtbare zien
Irene Battisti is de ontdekker van het jaar 2019. De natuurkundige won de C.J. Kok Publieksprijs voor haar onderzoek naar microscopie en supergeleiders.
Battisti kwam in 2013 met het Erasmusprogramma voor het eerst naar Leiden tijdens haar Master Natuurkunde aan de Universiteit van Padua. Toen ze later besloot te willen promoveren, leek Milan Allans onderzoeksgroep in Leiden de logische keus.
Het aanvankelijk plan was om een nieuw soort microscoop te bouwen en daarmee supergeleiders te bestuderen. ‘We kwam er al snel achter dat een microscoop bouwen mijn hele promotietraject zou duren, dus we gebruikten een andere microscoop om gegevens te vergaren terwijl ik mijn nieuwe microscoop in elkaar zette.’
Supergeleiders
Battisti ontdekte microscopie vrij laat, pas tijdens haar Master kwam ze er voor het eerst mee in aanraking: ‘Ik herinner me de eerste keer dat ik atomen zag, ik was er door gefascineerd, het was zo mooi’, vertelt Battisti, ‘Volgende de kwantummechanica kun je atomen eigenlijk niet zien, maar we kunnen er wel een indruk van krijgen.’
De microscopen die nodig zijn voor onderzoek naar supergeleiders moeten enorm nauwkeurig zijn en in staat om bij extreem lage temperaturen te werken, slechts een paar graden boven het absolute nulpunt (-273 graden Celsius). Met deze microscopen bekeek Battisti materialen zoals strontium-iridaat, die weliswaar geen echte supergeleiders zijn maar er wel veel overeenkomsten mee vertonen. Deze stoffen dienen als model voor echte supergeleiders en zijn makkelijker te bestuderen.
Het doel is om te begrijpen hoe je supergeleiders op hoge temperaturen kan maken. In dit geval is een hoge temperatuur relatief, deze supergeleiders werken nog steeds op 150 graden onder nul.
Verrast en blij
‘Ik was erg verrast toen ik hoorde dat ik de Discoverer of the Year-prijs had gewonnen, maar ook erg blij’, zegt Battisti, ‘Ik heb veel steun gekregen vanuit de universiteit maar ook van daarbuiten. Een Italiaanse krant de publieksprijs genoemd en ik denk dat ik daardoor veel stemmen heb gekregen uit mijn geboorteplaats in Italië.
Sinds ze haar doctorstitel heeft gekregen in mei 2019 werkt Battisti bij Nearfield Instruments in Rotterdam, waar ze aan ontwerpen voor nieuwe microscopen maakt. ‘Ik doe geen fundamenteel onderzoek meer. Misschien keer ik op een dag terug naar de universiteit, maar voor nu geniet ik ervan deze wereld te ontdekken. Het is een nieuwe wereld met een eigen aanpak.’