Hora Est via de computer: zo verliep de eerste volledig digitale promotie in Leiden
Samineh Bagheri is de eerste PhD-kandidaat die haar proefschrift volledig op afstand verdedigt.
In een kleine vergaderruimte zit Samineh Bagheri achter haar computer. Haar man is meegekomen voor wat wat morele ondersteuning, maar verder is er niemand anders aanwezig. Op een computerscherm zit de commissie klaar om te beginnen met het ondervragen van de PhD kandidaat. Bagheri, die haar proefschrift over black box optimalisatie-problemen verdedigt, is de eerste Leidse PhD-kandidaat die dit volledig op afstand doet.
Bagheri neemt alles maar zoals het komt: ‘Alles is nu gesloten, dus ik had nog geluk dat ik een vergaderruimte kon reserveren bij TH Köln, waar ik nu werk. De internetverbinding is hier ook beter dan thuis. Al met al is het wel een rare situatie waar we ons in bevinden.’
Voor de pedel is het ook allemaal nieuw. Nadat Sanne Willems haar proefschrift verdedigde met enkele van de commissieleden op een videoverbinding, zal vandaag waarschijnlijk de eerste van vele volledig digitale promoties zijn die in de komende maanden zullen plaatsvinden. Behalve de pedel zijn alleen de rector en iemand van technische dienst aanwezig in het Academiegebouw. Desalniettemin heeft de pedel zijn toga aangetrokken en is hij vastberaden om de ceremonie zo traditioneel mogelijk te houden: ‘Technologie is een groot hulpmiddel, maar we moeten er nog wel aan wennen.’
Black boxes
Ook al zijn de commissieleden niet allemaal in dezelfde kamer aanwezig, hun vragen zijn er niet minder uitdagend om. Bagheri heeft de afgelopen jaren black box optimalisatie-problemen onderzocht. Black boxes zijn een type simulaties die gebruikt worden om dingen te modelleren die te ingewikkeld zijn om met een gewone wiskundige formule te beschrijven, bijvoorbeeld vliegtuigvleugels of auto-crashtests.
‘Deze berekeningen nemen veel tijd in beslag omdat ze rekening houden met enorm veel verschillende parameters’, legt Bagheri uit. ‘Als je een nieuw type vliegtuigvleugel wil simuleren, moet je alle verschillende soorten materialen, vormen, afmetingen en dergelijke simuleren. Dat kost veel tijd en geld, dus is er een grote motivatie om het zo efficiënt mogelijk te kunnen doen.’
Verbeteringen
En dat is precies wat ze gedaan heeft. In haar proefschrift stelt Bagheri een aantal mogelijke verbeteringen voor. Een daarvan is een algoritme dat voortbouwt op elk voorgaande ontwerp. In plaats van elk mogelijk individueel ontwerp te berekenen, neemt het algoritme een basisontwerp en verbetert het stap voor stap totdat de uitkomst voldoet aan alle eisen. Bagheri: ‘In plaats van een algoritme tien dagen lang laten lopen, kunnen we na een dag kijken of het resultaat voldoet aan de eisen en dan al stoppen. Zo bespaar je veel geld en tijd.’
Na een ondervraging van 45 minuten loopt de pedel de ruimte binnen en klinkt het traditionele ‘Hora est’ door de computer. De commissie trekt zich terug voor een kort overleg, waarna Bagheri haar doctorstitel krijgt. Het diploma komt later via de post. De videoverbinding wordt verbroken en ze sluit de computer af. Het is tijd om feest te vieren, maar wat kan je doen als je thuis moet blijven? ‘Ik denk dat ik een taart ga bakken’, zegt de nieuwe doctor.