Van energietransitie tot Haagse groene infrastructuur: studenten en gemeentes samen aan de slag
Kunnen studenten helpen om onze steden duurzamer en veerkrachtiger te maken? De Resilient Cities Hub vindt van wel: tijdens een Kenniscafé op 16 januari gingen bevlogen studenten in gesprek met ambtenaren en pitchten ze hun masteronderzoek. ‘De studenten leren zo om uit de academische wereld en in de échte wereld te stappen.’
Midden in de maatschappij
Hoe komen we van het gas af? En hoe kunnen we groen in de stad zo inzetten dat het voor ontspanning en recreatie zorgt, maar ook helpt tegen overstromingen en het hitte-eilandeffect? Deze en andere actuele vraagstukken op het gebied van duurzame stadsontwikkeling vormen de brandstof van de Resilient Cities Hub (zie kader). De hub dient als een ontwikkelaar en makelaar van kennis, waarin studenten en wetenschappers vragen behandelen die spelen bij de gemeentes Leiden en Den Haag en het urban mining collectief New Horizon. ‘Doordat we in dit project een vraagstuk vanuit verschillende hoeken bekijken, wordt de oplossing toepasbaar in de praktijk,’ vertelt hub-coördinator en industrieel ecoloog Benjamin Sprecher aan zo’n dertig aanwezigen van het Kenniscafé. ‘Coherent denken over een stad vanuit een wetenschappelijke basis, dat is waar deze hub over gaat.’
Maanden onderzoek in één minuut
Na Sprechers introductie is het de beurt aan de studenten. In zogeheten elevatorpitches van één minuut presenteren ze de resultaten van hun masterscriptie. Frummelende handen, overslaande stemmen, gespannen houdingen: een aantal van het dozijn studenten oogt zenuwachtig. Ze vertellen beknopt over hun onderzoek, dat varieert van circulair bouwen en de Haagse groene infrastructuur tot het duurzaam afkoelen van gebouwen en de Leidse energietransitie.
Impact maken
Het handjevol ambtenaren bij het Kenniscafé schiet met informatie van één minuut natuurlijk weinig op, dus de rest van de ochtend presenteren de studenten hun resultaten met posters. En dat levert goede gesprekken op: terwijl de studenten hun inzichten en oplossingen delen, vertellen de ambtenaren hun kant van het verhaal. Ze leggen uit waarom moeten ze bepaalde beslissingen nemen en welke praktische overwegingen er spelen.
Die kruisbestuiving is precies waar Sprecher op mikt. ‘We kunnen echt impact maken. De vorige lichting studenten heeft zelfs voor de gemeenteraad gepresenteerd.’ Maar Sprechers droomt van meer: ‘Ik wil fysiek resultaat zien. De studenten hebben hier jaren hard aan gewerkt, dus het zou fantastisch zijn als dat iets tastbaars oplevert in de stad, zoals meer groen op een door ons berekende optimale plek.’
‘Je proef de motivatie’
Een ambtenaar van de gemeente Den Haag ziet enthousiaste studenten. ‘Ze zijn echt gedreven om hun onderzoek te doen, je proeft de motivatie. Ik vind het goed dat deze samenwerking er is.’ Toch ziet hij ook verbeterpunten. ‘Als ambtenaar zou ik graag meer betrokken willen zijn bij een vraagstuk, bijvoorbeeld door vooraf en tijdens het onderzoek mijn input te geven. Maar ik snap dat de educatieve waarde de belangrijkste component is van dit project.’
Van de echte naar de virtuele wereld
Je kan het zien als een paradox: terwijl de studenten met ambtenaren spreken en zo de ‘echte’ wereld in duiken, creëert de in Berlijn gevestigde kunstenaar Anne Bengard ter plekke een virtuele wereld. Ze heeft twee scripties uitgekozen die ze visualiseert. Met behulp van een VR-bril stappen de aanwezigen de virtuele wereld in: een met blaadjes bezaaide bodem, een pagina uit de scriptie, flitsende blauwe lijnen en zelfs een metershoge boom. Zo helpt de virtuele wereld om echte maatschappelijke problemen én oplossingen inzichtelijk te maken.
Resilient Cities Hub
De Resilient Cities Hub bestaat sinds 2016 en is onderdeel van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden. De vraagstukken komen grotendeels uit workshopsessies die de hub iedere zomer houdt met geïnteresseerde ambtenaren. Studenten van alle opleidingen zijn welkom. De meesten komen van de master Industrial Ecology, maar er zijn ook studenten van bijvoorbeeld de Rotterdamse master Global Business & Sustainability en de Delftse master Sustainable Energy Technology. Jaarlijks gaan zo’n tien studenten aan de slag bij de hub en zijn evenveel wetenschappers betrokken bij de begeleiding van deze studenten. Tot nu toe heeft het project 14 scripties en 8 rapporten opgeleverd.
Tekst en foto’s: Bryce Benda