Een vette oplossing voor eczeem
Farmacoloog Walter Boiten ontwikkelde een nieuwe methode om de hoeveelheid vetten in iemands huid te kunnen bepalen. Met de methode testte hij de effecten van een nieuwe crème die hij ontwikkelde voor eczeempatiënten. De eerste resultaten zijn veelbelovend. Boiten promoveert op 15 januari.
Het cement van de huid
De huid is één van de belangrijkste barrières die ons beschermt tegen de buitenwereld. Vetten of lipiden zijn een essentieel onderdeel van deze barrière. In de buitenste laag van de huid, de hoornlaag, vormen deze lipiden een goed georganiseerde structuur die afhankelijk is van de samenstelling van de lipiden. Bij huidziektes zoals eczeem, gaat er wat mis met deze samenstelling, waardoor de barrière niet goed meer werkt. ‘Je kunt het voorstellen als een bakstenen muur, waarvan de huidcellen de stenen zijn en de vetten het cement’, vertelt Boiten. ‘Als het cement een verkeerde samenstelling heeft, kun je er geen goede muur mee bouwen. Dat is wat er gebeurt met de vetsamenstelling bij eczeem.’
Vette crème
In het westen komt eczeem bij een kwart van alle kinderen voor. Maar ook volwassen kunnen er last van krijgen, bij ongeveer 1 op de 10 personen is dat het geval. Eczeempatiënten smeren vaak vettige crèmes tegen hun aandoening, maar er is weinig bekend over wat zo’n crème precies doet met de huid. Ook is de invloed van de samenstelling van zo’n crème niet bekend.
‘Daarom heb ik een nieuwe methode ontwikkeld om het aantal lipiden en hun samenstelling in iemands huid te meten’, aldus Boiten. ‘Dit doen we via een monster verkregen met speciaal plakband. We keken hierbij naar een lipidengroep die essentieel is voor de huid, de ceramiden.’ Met de nieuwe methode testte Boiten de effecten van een nieuwe vettige crème in gezonde vrijwilligers. ‘Hier zagen we dat deze crème de lipiden in de huidbarrière hielp herstellen.’ In eczeempatiënten moet het effect van de crème nog bewezen worden.
Tenslotte onderzocht Boiten ook nog een specifieke variant ceramiden die gebonden is aan de cellen van de hoornlaag. ‘Hierbij ontdekte ik dat deze groep ceramiden een andere samenstelling heeft bij eczeempatiënten, en dat deze specifieke lipiden dus een mogelijk doelwit voor een crème zijn.
Nieuwe inzichten
Het onderzoek van Boiten geeft wetenschappers nieuwe inzichten in het barrièreherstel van de huid en wat er misgaat bij huidziektes als eczeem. Boiten: ‘Het mooie van deze nieuwe methode is dat je op een patiëntvriendelijke manier met menselijke monsters kunt werken. De resultaten laten zien dat lipiden een goed doelwit zijn voor barrièreherstel bij huidziekten. We hebben verschillende nieuwe doelwitten gevonden die we met een crème zouden kunnen verbeteren. Het zet ons in een vooraanstaande positie om onderzoek te doen naar nieuwe crèmes en medicijnen om zo het leven van eczeempatiënten dragelijker te maken.’