‘Het immuunsysteem is een tweesnijdend zwaard’
Het immuunsysteem is een tweesnijdend zwaard bij kanker: het kan tumorcellen aanvallen, maar deze ook helpen bij hun groei en uitzaaiing. Het is een kwestie van de juiste sturing geven. Dat beargumenteerde prof. Karin de Visser in haar oratie op vrijdag 15 november 2019.
Immuuntherapie staat de laatste jaren enorm in de aandacht als kankerbehandeling, waarbij het afweersysteem wordt gestimuleerd om de tumorcellen te bestrijden. Maar het immuunsysteem heeft ook een schaduwzijde waarbij de tumor wordt geholpen, waarschuwt Karin de Visser. Tumoren zijn namelijk in staat om afweercellen te kapen, waardoor zij de kankercellen zelfs kunnen helpen bij hun groei en uitzaaiing.
De Visser werd per 1 april 2019 benoemd tot Leidse bijzonder hoogleraar Experimentele immunobiologie van kanker, in het bijzonder van het tumor-micromilieu, namens het Antoni van Leeuwenhoek/Nederlands Kanker Instituut.
Effectief wapen
De sturing van het afweersysteem richting de ‘goede’ kant en weg van de kant die tumorcellen helpt, is het doel van het onderzoek van De Visser. “Door juiste sturing van het afweersysteem hebben we een heel effectief wapen tegen kanker in handen. Idealiter behelst deze sturing enerzijds stimulatie van de afweercellen die kankercellen kunnen doden, en anderzijds remming of bijsturing van de afweercellen die gekaapt zijn door kankercellen.”
Genetische code
Om dit optimaal te kunnen doen is volgens haar meer kennis nodig. Ze zoekt antwoord op vragen als: hoe zijn kankercellen het afweersysteem te slim af? “We weten dat het bij borstkanker te maken heeft met de genetische code van de tumorcellen. Wat er in de kankercel gebeurt, bepaalt hoe het afweersysteem reageert. Voor de toekomst hoop ik hier meer over te weten te komen en deze kennis te gebruiken voor immuuntherapie die op het individu is toegespitst.”
De Visser greep haar oratie ook aan om een lans te breken voor fundamenteel onderzoek. “Zonder jarenlang fundamenteel onderzoek naar het afweersysteem en kankercellen, was immuuntherapie er nooit gekomen. We moeten dus blijven investeren in fundamenteel onderzoek, om uiteindelijk de behandeling van kanker nog beter te maken.”
Meer weten? Lees de oratietekst ‘Het immuunsysteem: een tweesnijdend zwaard dat sturing behoeft’.