‘Teveel of te weinig herinneringen kunnen problematisch zijn’
De publieksdag van het Leiden Institute of Brain and Cognition (LIBC) is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een van de meest geliefde populairwetenschappelijke evenementen van Leiden. Ook voor de aankomende publieksdag op vrijdag 11 oktober in de Leidse Stadsgehoorzaal lopen de aanmeldingen weer als een trein. Hoogleraar Bernet Elzinga vertelt.
Dit jaar heeft het congres als thema ‘geheugensporen’. Wat wordt daarmee bedoeld?
‘Ervaringen vormen als het ware een rode draad door je levensloop, en je herinneringen bepalen wie je op dit moment bent. Zonder die herinneringen verlies je al snel je identiteit. Dat is bijvoorbeeld het geval bij mensen met alzheimer. Maar ook een teveel aan herinneringen kan schade toebrengen. Denk aan mensen met een posttraumatische stressstoornis: ook zij kunnen moeilijk normaal functioneren omdat bepaalde herinneringen zo overweldigend zijn dat ze daar steeds aan terugdenken.’
Waarom is dit thema zo geschikt voor het LIBC-congres?
‘Het geheugen is een relevant en interdisciplinair onderwerp bij uitstek, waar we ontzettend enthousiast over zijn. In dit onderwerp komen namelijk veel aspecten samen die allemaal te maken hebben met het brein, identiteit, en bewustzijn, centrale thema’s van het LIBC. Neurowetenschap, taalwetenschap, cognitieve psychologie, psychopathologie: het speelt allemaal een rol als je geheugensporen bestudeert.’
Waarom vindt het LIBC het zo belangrijk om een publieksdag als deze te organiseren?
‘Kijk, uiteindelijk kan het onderzoek aan de universiteit natuurlijk voor een groot deel worden uitgevoerd dankzij belastinggeld. Ik vind dat we dan ook de plicht hebben om te laten zien wat voor belangrijke nieuwe inzichten en innovatieve interventies dit oplevert. Bovendien is het onderwerp bij uitstek geschikt voor een breder publiek: het geheugen is voor iedereen relevant, en iedereen kent wel uit eigen ervaring dat teveel of te weinig herinneringen problematisch kunnen zijn. Daarnaast zorgen we ervoor dat het thema verder wordt verdiept aan de hand van beeldende kunst.’
Welke lezing mogen we vooral niet missen?
‘Die vraag is als organisator natuurlijk bijna niet te beantwoorden, want ik vind alles interessant en ben natuurlijk heel enthousiast over onze eigen Leidse sprekers: Rianne de Kleine, Charlotte van Schie, Chris Hoeboer en Rogier Feis. Zelf ben ik ook erg benieuwd naar Eus van Someren van de Vrije Universiteit die komt vertellen over het effect van slaap op het geheugen. De lezing van Merel Kindt van de UvA wordt zeker ook erg interessant, haar onderzoek is echt baanbrekend. Ze ontdekte namelijk dat je door het toedienen van de stof propranolol op het juiste moment de emotionele reactiviteit van herinneringen kunt afvlakken. Daardoor schrik je bijvoorbeeld minder hard van spinnen, maar het kan mogelijk ook een functie hebben bij de behandeling van PTSS.’
Kom naar de LIBC-publieksdag
Kom alles te weten over het geheugen op de LIBC-publieksdag op 11 oktober in de Leidse Stadsgehoorzaal. De publieksdag is toegankelijk voor iedereen (ook zonder voorkennis), en kaarten zijn verkrijgbaar vanaf 10 euro.