Lezingenreeks 'Museum Talks' van start
Veelbesproken tentoonstellingen, ingrijpende renovaties en de museale vragen van het moment. ‘Als je heel up-to-date wilt weten wat er momenteel in de kunst- en museumsector gebeurt, dan is de lezingenreeks 'Museum Talks' iets voor jou’, aldus Stijn Bussels, hoogleraar Kunstgeschiedenis en organisator.
In de lezingenreeks vertellen museumdirecteuren en -conservatoren iets over hun beleid aan de hand van een veelbesproken tentoonstelling of renovatie. ‘Het idee voor de lezingenreeks begon in de loop van vorig jaar’, vertelt Bussels. ‘We vroegen ons af wat er vorig jaar allemaal is gebeurd in de museumsector, heel recent dus. Je denkt na over de belangrijkste ontwikkelingen en toen zijn we naar mensen gaan zoeken die daar meer over konden vertellen.’
Pieter Bruegel: de hand van de meester
Het idee kreeg gestalte onder de naam Museum Talks en werd op 12 september afgetrapt met een lezing over de blockbuster- en herdenkingstentoonstelling over de Brabantse kunstschilder Pieter Bruegel (ca. 1525-1569) in het Kunsthistorische Museum in Wenen. Conservator Manfred Sellink, Bruegelspecialist en directeur van het Museum van Schone Kunsten in Antwerpen ,vertelde in de lezing over het zeven jaar durend multidisciplinaire onderzoekproject dat achter de tentoonstelling verscholen lag. Bussels legt uit: ‘Het ging in de tentoonstelling niet zozeer over hoe móói de werken van Bruegel zijn of het iconografische aspect ervan - dus wat zo'n werk precies wilde zeggen - maar juist heel erg over het materiële aspect. Zo kon je sommige werken in plaats van enkel van de voorkant, ook van de achterkant en zijkant bekijken. Plotseling zie je daardoor het technisch vermogen van de kunstenaar.’ Ook gaf Manfred Sellink inzicht in bepaalde keuzes die zijn gemaakt tijdens het maken van de tentoonstelling. Bussels: ‘Er waren zo'n 160 mensen, dat was een enorme verrassing voor zo'n eerste keer!’
-
Een werk van Bruegel in een open glazen kast waardoor het werk van alle kanten te bekijken is. (Foto: Paul Carter Robinson © Artlyst 2018) -
Tijdens de lezing gaf Manfred Sellink inzicht in de keuzes bij het maken van de Bruegel tentoonstelling. Bussels over de foto: ‘Beide werken tonen het Bijbelse verhaal over de Toren van Babel. Maar, op het ene schilderij focust Bruegel veel meer op de toren, en op het andere meer op het Bijbelse verhaal. Zouden beide werken direct naast elkaar hebben gehangen, zou het kleine werk weg vallen naast het grotere, terwijl het even mooi en interessant is.’ (Foto: Paul Carter Robinson © Artlyst 2018) -
Macrofotografie toegepast op een werk van Bruegel (Foto: © Inside Bruegel website, www.insidebruegel.net)
Alles op een rijtje
Dat belooft veel goeds voor het vervolg van de lezingreeks. Een korte opsomming van wat er ons nog te wachten staat:
10 oktober: The Reopened Africa Museum Tervuren
Conservatrice Bambi Ceuppens over de ingrijpende en bekritiseerde renovatie van het Afrika Museum in Tervuren in België. Ze vertelt over hoe het voormalige museum zichzelf heeft getransformeerd tot een modern museum, met aandacht voor het koloniale verhaal achter de vaak prachtige objecten.
17 oktober: The Secret Life of Art: Data Science for Art History and Art Conservation
Robert Erdmann vertelt over het behouden, begrijpen en toegankelijk maken van visueel artistiek erfgoed door middel van de nieuwste digitale technieken. ‘Foto's van kunstwerken van ongelofelijk goede kwaliteit leveren iets op voor het definiëren van een kunstwerk (van welke meester is het), de conservatie (waar is het beschadigd) maar ook de toegankelijkheid van het werk. Want, als je zo'n beeld op internet plaatst, kan iedereen het tot in de kleinste details bekijken’, legt Bussels uit.
7 november: Meet our LUCAS Kress Fellows!
Amerikaanse PhD studenten en jonge kunsthistorici Catherine Powell en Jun Nakamura vertellen over hun eigen onderzoek. Bussels: ‘We hebben ieder jaar twee Amerikaanse PhD studenten die we mogen uitnodigen om naar Leiden te komen en dus leek het me interessant om te horen hoe zij bezig zijn met kunstgeschiedenis en collectievorming.’
21 november: The Making of the Exhibition Shifting Image. In Search of Johan Maurits
Het Mauritshuis is vernoemd naar de man die het liet bouwen, Johan Maurits, graaf van Nassau-Siegen (1604-1679). Directrice Emilie Gordenker vertelt in de lezing over het maken van de tentoonstelling over Johan Maurits en de daarbij komende gevoeligheden. Bussels: ‘Naast het feit dat Johan Maurits het belang voor kunst, architectuur en wetenschap benadrukte, maakte zijn levensverhaal namelijk ook deel uit van de Nederlandse koloniale geschiedenis, met name zijn rol in de ontwikkeling van Brazilië en de trans-Atlantische slavenhandel.’
5 december: The Reopened Lakenhal and the Exhibition Young Rembrandt
De restauratie en uitbreiding van Museum de Lakenhal is afgerond en het museum is vanaf 20 juni 2019 weer open. Directrice Meta Knol vertelt in haar lezing over de ideeën achter de restauratie en uitbreiding van het museum en over de verdere toekomstplannen. Bussels: ‘Ook gaat ze vertellen over de Jonge Rembrandt tentoonstelling die nog niet open is; iets waar ik me persoonlijk erg op verheug.’
Een publiekspraatje met academische onderbouwing
‘Wat ik geprobeerd heb is om de reeks toch heel wetenschappelijk te houden; een publiekspraatje met academische onderbouwing. Maar tegelijkertijd toont het wel de hangijzers, de alom bekende dingen die momenteel in de museumwereld spelen’, vertelt Bussels. Komt er een vervolg? ‘Voor volgend jaar hebben we inderdaad al ideeën, zoals een lezing over de grote Rembrandt-Velasquez tentoonstelling die volgend jaar in het Rijksmuseum open gaat.’
Deze lezingenreeks is mede tot stand gekomen door samenwerkingen met het RKD, het African Studies Center in Leiden, the KRESS Foundation, Brazilian studies te Leiden, het Leids Universiteits Fonds en het LUCAS.