Is Europa voorbereid op de volgende financiële crisis?
De naderende brexit vergroot de urgentie voor een sterker economisch bestuur van de Europese Unie. Het is hoog tijd voor actie, bepleit Amy Verdun, hoogleraar Europese Politiek en Politieke Economie. Oratie op 27 september.
Wie helpt noodlijdende landen financieel overeind? Hoe verdelen we vluchtelingen binnen Europa? Het laatste decennium werd pijnlijk duidelijk hoe weinig slagvaardig de Europese Unie omgaat met complexe crises. De 28 lidstaten hebben vaak grote moeite om het met elkaar eens te worden. De naderende brexit zal de EU opnieuw op de proef stellen, waarschuwt Verdun in haar oratie. Want de gevolgen, mogelijk in de vorm van een recessie, kunnen de EU hard raken.
Spagaat van de EU
Een van Verduns belangrijkste onderzoeksvragen is of Europa voorbereid is op een volgende financiële crisis. De vorige financiële crisis liet zien dat de EU zich in een spagaat bevindt: de euro is supranationaal, terwijl het beheer ervan grotendeels nationaal is. Zo maakt de Europese Centrale Bank het monetaire beleid, maar de budgettaire en fiscale politiek zijn nog grotendeels nationaal. Noodlijdende landen hebben soms behoefte aan extra financiële injecties, maar de EU beschikt zelf niet over zulke grote budgetten. Die incomplete integratie van de EU maakt financieel beheer lastig.
Moment voor vernieuwing
‘Het financiële huis van de EU is dus nog niet helemaal af,' stelt Verdun. 'Het is de hoogste tijd om de EU-instituties verder te hervormen.’ De vorige financiële crisis heeft weliswaar al tot enkele nieuwe maatregelen geleid, zoals een Europese bankenunie en fiscale maatregelen, maar volgens Verdun is dat niet genoeg. De aankomende wisseling van de wacht is een mooi moment voor vernieuwing, meent ze. Dit najaar komt er een nieuwe Europese Commissie, een nieuwe samenstelling van het Europees Parlement én een nieuwe president van de Europese Centrale Bank.
Herwaardering EU door brexit
In economisch slechte tijden ervaren burgers weinig voordelen van Europa. Verdun: ‘Burgers voelen zich vermorzeld als ze werkloos zijn en de overheid bezuinigt. Geen wonder dat Europa de schuld krijgt.’ Recente opiniepeilingen onder Europese burger laten echter zien dat de EU weer meer steun krijgt. Mogelijk heeft dat te maken met de onrust die de brexit veroorzaakt. Die recente herwaardering voor de EU kan, zo vermoedt Verdun, het draagvlak versterken om maatregelen te nemen die het economisch beheer sterker kunnen maken.
Foto boven artikel: Europees Parlement in Straatsburg
Mail de redactie
