Muurformule over Huygens’ slinger staat op De Brandmeester
De zevende Leidse muurformule is af. Muurkunstenaars Ben Walenkamp en Jan Willem Bruins hebben de slingerformule van Christiaan Huygens de afgelopen weken aangebracht op De Brandmeester, een oude brandweertoren in de Plaatsteeg, achter de Breestraat in Leiden.
Huygens’ slingerformule legt het verband vast tussen de lengte van een slinger en de tijd die hij erover doet om één keer heen en weer te slingeren. Die slingertijd, ontdekte Huygens, wordt bepaald door de lengte van de slinger
Walenkamp en Bruins, bekend van de 110 muurgedichten in Leiden, illustreren de slingerformule met een okergele lange, schuin hangende slinger die ‘het hoekje om’ lijkt te slingeren. Daarmee krijgt de toren de rol van de slingerklok. Naast de formule zelf is er een korte tekst, die ook het hoekje om gaat: ‘de slingertijd is alléén afhank’lijk van de lengte van de slinger.’
Christiaan Huygens
Huygens (1629-1695) studeerde rechten en wiskunde aan de Leidse universiteit van 1645 tot 1647. In 1673 publiceerde hij de formule die de slingertijd relateert aan de lengte van de slinger. Nauwkeurige tijdmetingen waren in die tijd van belang voor astronomie, navigatie en ook de natuurkunde, en Huygens nam dan ook een octrooi op zijn slingerklok.
De Brandmeester
De Brandmeester is de toren die hoorde bij de inmiddels afgebroken brandweerkazerne aan de Plaatsteeg, in 1936 gebouwd op de fundamenten van de in 1933 afgebrande Sint Petruskerk. De toren werd gebruikt voor oefeningen voor de brandweerlieden, en voor het te drogen hangen van brandweerslangen. De huidige eigenaren Alice Clijncke en Jelle Verheijen hebben het gebouw gerestaureerd in 2017, en in een aanbouw hun architectenbureau gevestigd.
Muurformules
De muurformules zijn een initiatief van natuurkundigen Sense Jan van der Molen, hoogleraar natuurkunde aan de Universiteit Leiden, en Ivo van Vulpen, natuurkundige aan de Universiteit van Amsterdam maar inwoner van Leiden, samen met Walenkamp en Bruins.
Het idee is natuurlijk geïnspireerd op de circa 110 muurgedichten in allerlei talen die Walenkamp en Bruins sinds 1993 op blinde muren in Leiden schilderden onder de koepel van stichting TEGEN-BEELD.
De twee natuurkundigen denken dat de schoonheid van een formule ook voelbaar kan zijn zonder dat hij helemaal begrepen wordt. Net zoals ook muurgedichten in onbekende talen voorbijgangers kunnen inspireren en intrigeren, zonder helemaal begrijpelijk te zijn.
Het ontwerp
‘Het ontwerp wordt meestal gaandeweg gemaakt’, zegt Van der Molen. De formule ligt natuurlijk vast, maar net als bij de gedichten, voegen Walenkamp en Bruins altijd hun eigen grafische visie toe.
Andere formules, onder andere van Albert Einstein, Hendrik Lorentz, Snellius, en altijd met een Leidse connectie, zijn te vinden op muurformules.nl. De initiatiefnemers hopen uiteindelijk tien formules aan te brengen op muren in Leiden. Van der Molen: ‘We hopen dat andere steden met een wetenschappelijke traditie het idee overnemen.’
Slingerende Slinger van Huygens
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website of