Veni-subsidie voor Mahmood Kooriadathodi: Kan de Islam matriarchaal zijn?
Een van de grootste stereotypen die we verbinden aan de Islam is dat deze zeer gedomineerd wordt door mannen en vrouwen onderdrukt, maar is de Islam werkelijk zo patriarchaal? Mahmood Kooriadathodi heeft voor zijn project ‘Matriarchal Islam: Gendering Sharia in the Indian Ocean World’ een Veni-subsidie van 250.000 euro ontvangen.
Stereotypen vanuit een Midden-Oostenperspectief
‘Over het algemeen is een van de grootste stereotypen die we verbinden aan de Islam dat deze zeer gedomineerd wordt door mannen en vrouwen onderdrukt. Die stereotypen komen voort uit de achtergronden van de onderzoekers zelf en/of vanuit een Midden-Oostenperspectief', zegt Kooria. ‘Sommige samenlevingen rond de Indische Oceaan bieden een ander perspectief waarin vrouwen veel sterker en machtiger zijn. Zowel de Islam als maritieme culturen hebben hen in staat gesteld een bijzondere matriarchale cultuur te bevorderen, ondanks verschillende aanvallen van interne en externe machten. In sommige van deze gemeenschappen krijgen mannen zelfs geen enkel deel van de erfenis en traditionele eigendommen. Al deze zaken worden geïnterpreteerd en uitgelegd aan de hand van de sharia. Deze aspecten worden in de bestaande literatuur verwaarloosd. Sommige wetenschappers hebben ze bestudeerd, maar een samenhangend en vergelijkend perspectief en een onderhandeling met de sharia ontbreken. De Indische Oceaan en de Islam zijn twee verbindende factoren en deze transregionale en religieus-historische dimensies vind ik fascinerend.’
Hoe gaan matriarchale Moslims om met de Sharia?
Kooria zal onderzoeken hoe matriarchale Moslims omgaan met de Sharia, die in het algemeen wordt gezien als patriarchaal en mannelijk chauvinistisch. Hij zal onderzoeken hoe en waarom zij de waargenomen tegenstrijdigheden hebben opgelost door juridische herformuleringen van het matriarchale systeem binnen Islamitische kaders, met vocabulaires geleend van en uitgeleend aan een Aziatisch-Afrikaans-Arabische samenhang, in plaats van dat de sharia een exclusieve import uit Arabië is. ‘Ik zal me focussen op de interpretatieve mechanismen van matriarchale juristen, met name van vrouwelijke juristen, in een vergelijkend en samenhangend kader. Dankzij een beurs van het InterAsia Program van de Social Science Research Council (New York) heb ik een aantal proefonderzoeken onder deze gemeenschappen uitgevoerd', zegt hij.
Zijn grootste focus ligt op matriarchale islamitische vrouwelijke wetenschappers, juristen, mystici en religieuze leiders. ‘Ik begin mijn onderzoek in de historische archieven, manuscriptcollecties en bibliotheken, zowel publiek als privaat', legt Kooria uit. ‘Maar veel van die archieven zwijgen over vrouwen of missen de bredere context. Ik vul die leegtes op door etnografisch onderzoek. Ik probeer de documenten en hun context te begrijpen, de continuïteit en de breuken, door etnografisch onderzoek, door observaties van de deelnemers, diepgaand contact en door veel vrouwelijke wetenschappers, juristen en mystici te interviewen. Deze combinatie van historische en antropologische methoden is zeer fascinerend, en ik geniet er heel erg van.’
Een online collectie van documentaires, afbeeldingen en video’s.
Naast het publiceren van een onderzoek met peer-reviewed artikelen, wil Kooria ook een aantal korte documentaires en een langspeeldocumentaire maken. Kooria: 'Ik ben hier al mee begonnen, maar ik zal de komende jaren meer gaan werken met extra interviews en beelden. Ook ben ik een website aan het maken om al het beschikbare materiaal over de matriarchale Moslims en hun verbintenis met de sharia te catalogiseren en op te slaan. De korte documentaires die ik maak, evenals verschillende andere foto's en video's, zullen ook beschikbaar zijn op de website matriarchalislam.com. Later deze maand organiseer ik ook een internationale conferentie over dit onderwerp op de Ashoka Universiteit in India.'
‘Het proces voelt bijna als een spannende thriller’
Kooria zegt dat hij zeer verheugd is dat hij de beurs heeft ontvangen en beschrijft het selectieproces: ‘Het was nagelbijten met afwisselend veel zelftwijfel en groot zelfvertrouwen. De ene beoordelaar was zeer negatief, terwijl de andere beoordelaar dan weer heel positief was. Ik heb genoten van de discussies tijdens het gesprek, maar de laatste vragen waren erg lastig en onverwacht. Het process voelde bijna als een spannende thriller.’ Hij is Tom Hoogervorst, David Kloos, Nira Wickramasinghe en Abhishek Avtans, die hem gedurende het hele proces hebben geholpen, zeer dankbaar.
Mahmood Koria vertelt over zijn onderzoek (Engels)
Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.
Bekijk de video op de oorspronkelijke website ofNWO Veni
In totaal hebben 25 jonge Leidse onderzoekers een Veni-subsidie ontvangen. NWO verstrekt jaarlijks de Veni-subsidie aan jonge, vaak recent gepromoveerde onderzoekers. Zij krijgen maximaal 250.000 euro voor nieuwsgierigheidgedreven onderzoek. De Veni maakt, samen met Vidi en Vici, onderdeel uit van de Vernieuwingsimpuls van NWO.