Luuk van Middelaar en Vestert Borger organiseren KNAW Hendrik Muller Zomerseminar
Van maandag 1 tot en met donderdag 4 juli 2019 heeft in de zetel van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, het Trippenhuis te Amsterdam, het Hendrik Muller Zomerseminar plaatsgevonden.
Dit seminar wordt jaarlijks georganiseerd en stelt tweeëntwintig zeer getalenteerde masterstudenten, pas afgestudeerden en promovendi in de sociale en geesteswetenschappen in staat een specifiek maatschappelijk thema onder begeleiding van deskundigen te bestuderen.
Dit jaar nodigde de KNAW Luuk van Middelaar, hoogleraar Grondslagen en Praktijk van de Europese Unie, uit om het seminar te verzorgen. Samen met Vestert Borger, universitair docent Europees recht, richtte hij het seminar in rond het thema ‘Europa tussen Amerika en China: Constitutionele stelsels, culturele identiteiten, politieke keuzes’. Nu China onder Xi zijn plek opeist op het mondiale toneel en Trump het Amerikaanse presidentschap invult op basis van America First, verandert de wereldorde zienderogen. Dit dwingt Europa zich te bezinnen op zijn positie en zijn relatie tot beide mogendheden. Tijdens het seminar werd dit thema door negen sprekers vanuit verschillende disciplines en invalshoeken belicht.
Op dinsdag 2 juli bespraken Paul Bovend’Eert (hoogleraar staatsrecht), Tom Eijsbouts (hoogleraar Europees constitutioneel recht) en Ties Dams (auteur van De Nieuwe Keizer) de constitutionele stelsels van respectievelijk de Verenigde Staten, de Europese Unie en China. De dag erna stond in het teken van enkele prangende uitdagingen waarmee de drie mogendheden worden geconfronteerd. Diederik Samsom (voormalig politiek leider PvdA en onderhandelaar van het landelijk Klimaatakkoord) sprak over internationale klimaatonderhandelingen, Nout Wellink (voormalig directeur DNB en niet-uitvoerend directeur Bank of China) over internationale handel, Yvonne Hofstetter (AI-specialist en auteur van Das Ende der Demokratie) over kunstmatige intelligentie en Jaap de Hoop Scheffer (hoogleraar internationale politiek en diplomatieke praktijk, voorzitter AIV en voormalig secretaris-generaal van de NAVO) over de geopolitieke positionering van de EU. Op donderdag vond een tweegesprek plaats tussen Beatrice de Graaf (hoogleraar Geschiedenis van de Internationale Betrekkingen) en Monika Sie Dhian Ho (directeur Instituut Clingendael) over Europa’s culturele identiteit.
Het seminar werd afgesloten met een drietal toespraken, voorbereid in drie groepen en voorgedragen door de deelnemers zelf. Hierin namen zij de rol op zich van politiek leider van de Chinese, Amerikaanse resp. Europese executieve en spraken zij op basis van kennis opgedaan tijdens het seminar over de relatie van hun mogendheid tot beide andere. Aangezien het seminar op de openingsdag was ingeleid met een voordracht over politieke retorica door Luuk van Middelaar, gaf dit slotakkoord de deelnemers de gelegenheid ook die inzichten in de praktijk te brengen.