Zorgen voor treintrots met gamificatie bij NS
Spelpunten verdienen omdat je gezonder, duurzamer of socialer van A naar B gaat? Als het aan studenten van het Leiden Leadership Programme ligt, is gamificatie de toekomst van reizen. Eind mei presenteerden zij in het hoofdkantoor van de NS in Utrecht hun plannen: ‘We maken er een persoonlijke quest van.’
Het Leiden Leadership Programme (LLP) is een honourstraject voor Leidse, Delftse en Rotterdamse masterstudenten. Via kleinschalig onderwijs leren zij hun talenten kennen en ontwikkelen. Onmisbaar onderdeel van het LLP is de eindopdracht: praktijkervaring opdoen binnen een bedrijf of organisatie. Het viertal Diya (Financieel Recht), Vincent (Aziëstudies), Bianca (Filosofie) en Sander (Engineering and Policy Analysis) kwam bij de NS terecht: ‘Als outsiders moesten wij het bedrijf opnieuw uitvinden.’
Levels en leaderboards
Het is warm in één van de vergaderruimtes van het Utrechtse hoofdkantoor – door de grote hoogte kunnen ramen op deze verdieping om veiligheidsredenen niet open. Het publiek, bestaande uit NS-medewerkers van verschillende afdelingen, heeft zich verzameld achter de zojuist geïnstalleerde beamer. Ze horen de studenten vertellen hoe zij na veel gebrainstorm, gepuzzel en gepraat met betrokkenen tot twee adviespunten zijn gekomen.
Allereerst: gebruik gamification – het inzetten van spelelementen in een niet-spelomgeving – als overkoepelend principe binnen de organisatie. Daarbij is het uitgangspunt dat mensen duurzamer reizen (meer met het openbaar vervoer gaan: ‘van vliegangst naar treintrots’), maar ook gezonder (fietsen bij mooi weer) en socialer (koffie aanbieden aan medereizigers). Stimuli zijn bijvoorbeeld het concurreren met vrienden via leaderboards, het bereiken van een hoger in-game level of fysieke beloningen, zoals een zitplaats in de eerste klas.
Pokémon Go
Zo’n overkoepelend concept werkt alleen als alles goed op elkaar is afgestemd. ‘Ons tweede advies is daarom nauwere samenwerking tussen afdelingen.’ Om meteen de proef op de som te nemen, worden de aanwezigen uitgenodigd om in groepjes mee te denken over mogelijke toepassingen van gamificatie. Enthousiast komen zij met ideeën, van een app om storingen te melden tot een pianotrap. ‘Of zoals bij Pokémon Go’, oppert iemand, ‘dat je dan alle stations van Nederland kan verzamelen.’
Geen betutteling
Toch worden ook kritische noten gekraakt. Een man die tijdens de presentatie nog aandachtig aantekening maakte, brengt zijn zorgen ter tafel. ‘Een uitdaging vind ik leuk, betutteling niet – daar prik je zo doorheen. Hoe zorg je dat het leuk blijft?’ Bianca geeft antwoord: ‘Gamificatie haakt in op de intrinsieke motivatie van reizigers.’ Het bemoedigt gedrag dat zij ook graag zouden willen vertonen, maar waarvoor ze net dat duwtje in de rug kunnen gebruiken.
Nog niet iedereen is er gerust op. ‘Vooral de mensen die dat wenselijke gedrag toch al vertonen, profiteren. Dat zagen we bijvoorbeeld bij de daluurregeling.’ Maar juist daartegen is gamificatie een middel, stelt Vincent. ‘Omdat we resultaten per reiziger verzamelen, kunnen we er een persoonlijke quest van maken – u reist toch al op deze tijden, dus krijgt hiervoor minder punten.’
Luchtig over leiderschap
Nadat de honoursstudenten de beproevingen doorstaan hebben, maakt de serieusheid op hun gezichten plaats voor blijdschap. Het project ‘vergde veel’ van hen, maar bleek de moeite waard. ‘Er heerst een leuke informele sfeer. Je leert zo’n bedrijf goed kennen, aan welke poppetjes je moet trekken bijvoorbeeld.’ Daarbij kwam de LLP-voorbereiding goed van pas. ‘Leiderschap klinkt pretentieus, maar het LLP is eigenlijk heel luchtig.’ Deelnemers leren welk leiderstype ze zelf zijn, maar ook welk type ze nodig hebben. Vincent: ‘Leiderschap is wat je wil dat het is.’
Eindstation
Voordat de leiders in spé weer huiswaarts keren, worden zij nog bedankt door Fokko van der Schans, hun opdrachtgever vanuit de NS. ‘Het was een mooie reis, al hebben jullie een paar overstapjes moeten maken’, grapt de manager. ‘In zo’n grote organisatie is het zwemmen, maar jullie wisten daar knap mee om te gaan.’ Als het aan Van der Schans ligt, is dit dan ook niet het eindstation. ‘Straks gaan jullie de banenmarkt op; ik denk dat jullie hier goed zouden passen.’
Tekst: Michiel Knoester
Fotografie: Marieke Wijntjes
Mail de redactie