Zelflerende machines voor beter begrip van heelal
Felle explosies van licht en zwaartekrachtgolven gaan overal over de hemel af. Zelflerende machines kunnen deze pas ontdekte dynamische kant van het heelal in kaart brengen. Hiervoor kent de Nationale Wetenschapsagenda 5 miljoen euro toe aan CORTEX, het Centrum voor Onderzoek in Real Time naar het Explosieve Centrum. Het Leiden Institute of Advanced Computer Science zal een deel van het fundamentele onderzoek hiervoor uitvoeren.
‘Zelflerende machines hebben ons een glimp laten zien van ware kunstmatige intelligentie in spellen als Go. Nu zullen we deze technologie toepassen om de ruimte te verkennen,’ aldus hoogleraar Data science Aske Plaat. Hij coördineert de Leidse inbreng in CORTEX in samenwerking met Huub Röttgering van de Sterrewacht Leiden. Het LIACS werkt aan zelflerende software om de verwerking van grote hoeveelheden aan diverse astronomische data te versnellen, vertelt Plaat. Dit is mogelijk door fundamentele kennis op het gebied van zelflerende systemen te combineren met kennis over astronomische data.
Meer dan astronomische doeleinden
Door meer fundamenteel onderzoek te doen naar kunstmatige intelligentie hoopt CORTEX snellere zelflerende machines te ontwikkelen. Sarah Caudill van CORTEX-deelnemer Nikhef wil deze zelflerende machines inzetten bij onderzoek naar zwarte gaten en neutronensterren. ‘De storm aan zwaartekrachtgolven die wordt gevormd wanneer een stel zwarte gaten of neutronensterren samensmelt, piekt maar een paar seconden, misschien eens per week,’ zegt ze. ‘Snelle kunstmatige intelligentie kan helpen deze verre explosies te herkennen nog voor ze afgaan.’
De snellere zelflerende machines worden niet alleen gebouwd voor de astronomie. De technologie kan in de toekomst mogelijk ook bijdragen aan zelfsturende auto’s of dynamische fabricage.
Unieke samenwerking
In CORTEX werken universiteiten en bedrijven nauw samen. De vertaling van nieuwe inzichten uit wiskunde en informatica naar sneller en beter rekenen voor bedrijfsleven en maatschappij is uniek aan CORTEX. Het centrum financiert onderzoek bij twaalf partnerinstellingen, bestaande uit universiteiten en toegepaste, publieke en commerciële partners.
Partners
ASTRON, Nikhef, Netherlands eScience Center, Universiteit van Amsterdam, Radboud Universiteit Nijmegen, Centrum Wiskunde & Informatica, IBM Nederland B.V., BrianCreators B.V., ABN AMRO N.V., NVIDIA, NOVA en Stichting ILT; in samenwerking met Rijksmuseum, Thermo Fisher Scientific en Universiteit Leiden