Skelet uit de zevende eeuw geeft geheimen langzaam prijs
De twee graven uit de zevende eeuw die afgelopen zomer zijn gevonden bij een archeologische opgraving aan de Plesmanlaan in Leiden, geven stukje bij beetje hun geheimen prijs. Een 3D-scan van één van de twee gevonden skeletten – inmiddels Peter genoemd – is het startpunt voor verder onderzoek. Waar komt hij vandaan, waaraan is hij doodgegaan, en waarom lag hij op deze manier in zijn graf?
De twee graven, met in elk een skelet en enkele grafgiften, werden in de zomer van 2018 opgegraven door studenten Archeologie van de Universiteit Leiden en de archeologische dienst Archol. Van het eerste skelet is nu een 3D-scan gemaakt. Hiermee is tot op 2mm nauwkeurig vastgelegd hoe het skelet eruit ziet en op welke wijze het in het graf ligt – gedeeltelijk op zijn zij. Elk botje is exact ingemeten, en de kleur en structuur van de botten is goed te zien op de scan. Van deze scan wordt een 3D-model gemaakt, zodat archeologen, historici en studenten online dit model kunnen gebruiken voor hun onderzoek. De data is straks toegankelijk voor iedereen.
Grafgiften
Voorafgaand aan de 3D-scan is ook een röntgenopname van het graf gemaakt. Hierdoor is duidelijker geworden wat er naast het skelet in het graf lag: ter hoogte van de schouder ligt een lanspunt, boven de schedel en ter hoogte van de handen liggen waarschijnlijk klinknagels van 5 centimeter, en onder zijn linkerarm ligt een mes. Aan de rechterkant van de borstkas ligt een tweebenig voorwerp, mogelijk een fibula. Ook is te zien dat een aantal botten niet in anatomisch verband ligt, wat betekent dat het graf waarschijnlijk verstoord is na de begraving.
Peter is de sleutel
De onderzoekers hebben het eerste skelet dat nu gescand is, de naam ‘Peter’ gegeven. Dat past bij Leiden als sleutelstad, Petrus was immers de sleutelbewaarder. Bovendien is hij misschien wel de sleutel tot de nu nog onbekende geschiedenis van Leiden in de 7e eeuw. Er is namelijk nog weinig bekend over de mensen die tussen 600 tot 700 jaar na Chr. in de Leidse regio woonden, en de grafrituelen uit deze zogeheten Merovingische tijd.
DNA-onderzoek
Nu de scans gemaakt zijn, kan het verdere onderzoek naar het skelet en de grafgiften starten. Zo gaat een botspecialist onderzoeken of ‘Peter’ inderdaad een man is, wat voor ziektes hij heeft gehad en waar hij aan gestorven is. Ook worden monsters genomen voor DNA- en isotopenonderzoek, dat iets kan vertellen over het dieet van Peter en daardoor misschien waar hij geleefd heeft.
Ook de roest is van belang
Daarna gaan specialisten kijken naar de voorwerpen uit het graf. Nu zijn deze nog niet goed te zien, met alle aarde en roest eromheen. De onderzoekers kijken naar de functie van de voorwerpen, maar ook naar de roest. In de roest kunnen namelijk resten zitten van een mogelijke kist, de kleding van het skelet of zelfs van zijn huid of haar. Dit soort organische resten vergaan in de grond, maar kunnen met de microscoop nog te ontdekken zijn in de roest.
Onderzoek en conservatie
De opgraving aan de Plesmanlaan werd uitgevoerd in opdracht van Vastgoed Universiteit Leiden. De graven zijn in hun geheel gelicht. Het zevende eeuwse skelet wordt behandeld en geconserveerd door Restaura. Dit bedrijf richt zich op het conserveren en onderzoeken van archeologische voorwerpen: naast skeletten ook metalen, glas, hout, leer, aardewerk en steen. Als beide skeletten geconserveerd en onderzocht zijn, komen deze in het beheer van Erfgoed Leiden in het archeologisch depot. Erfgoed Leiden heeft de taak om de geschiedenis van Leiden en omgeving te vertellen.
Kijk voor meer informatie en een 3D-scan op de website van Erfgoed Leiden.
Mail de redactie