Carsten de Dreu over het nieuwe 'Economic Decision Making Lab'
Sinds april 2019 heeft de Faculteit der Sociale Wetenschappen er een nieuwe locatie bij voor haar onderzoek. Het Levelgebouw (direct naast Leiden Centraal) ontvangt proefpersonen in 3 gloednieuwe laboratoria. Psycholoog Carsten de Dreu vertelt enthousiast over de nieuwe mogelijkheden voor zijn onderzoeksprojecten.
Economische besluitvorming en concurrerende groepen
'Met het 'Economic Decision Making Lab' hebben we een faciliteit waarmee we voor het eerst in Leiden kunnen onderzoeken hoe individuen binnen een groep zich aanpassen aan elkaar op het moment dat ze in competitie zijn met een rivaliserende groep. Het voordeel van dit lab is niet alleen dat het heel nieuw en mooi is opgezet, maar we hebben hier ook de mogelijkheid om bij meerdere deelnemers tegelijkertijd psychofysiologische maten af te nemen.
Het lab is in beheer van de faculteit, maar tegelijkertijd een gezamenlijke faciliteit waar ook andere onderzoekers van de Universiteit Leiden gebruik van kunnen maken. In het onderzoek van mijn ERC en Spinozapremie werk ik er nu samen met 4 AIO’s – Andrea Farina, Andrea Arciniegas, Michael Giffin en Lennart Reddmann - en 2 postdocs en verschillende collega’s bij Sociale en Economische Psychologie.'
Psychologie en biologie achter samenwerking
Mijn onderzoeksprojecten gaan over economische besluitvorming. Groepscompetitie, rivaliteit en polarisatie zijn fenomenen waarover we dagelijks lezen in de krant en waarvan we nog niet goed begrijpen wat de psychologie of de biologie erachter is. Hier kunnen we dat gaan uitzoeken.
Dit lab maakt het mogelijk om op grootschalig niveau te kijken naar de psychologische en biologische mechanismen die een rol spelen bij beslissingen in coöperatie, samenwerken, conflicten en straffen en de stressreacties die daarmee gepaard gaan. Hiervoor konden we dit alleen onderzoeken door mensen te vragen hoe gestrest ze zijn. Nu kunnen we direct kijken naar hartslag en bloeddruk en zelfs speeksel afnemen wat we hier in de vriezer opslaan om te laten analyseren op cortisol en testosteron niveaus. Zo kunnen we zien in hoeverre die maten een rol spelen bij economische besluitvorming.
Mini-organisaties nabootsen
Daarnaast, ook redelijk uniek in Europa, kunnen we hier nu groepen formeren die via het computernetwerk beslissingen nemen in een competitie met andere groepen. In bijvoorbeeld 20 investeringsrondes krijgen ze tussendoor feedback of ze gewonnen of verloren hebben. Zo kunnen we zien hoe ze tussentijds hun beslissingsgedrag aanpassen en hoe conflicten tussen groepen escaleren of de-escaleren.
40 mensen kunnen we tegelijkertijd testen, dus je kunt mini-organisaties nabootsen. Hoe werkt een organisatie in midden en klein bedrijf en hoe werken verschillende rollen en hiërarchie? Zo kun je een groep van 10 mensen laten concurreren met een paar andere ‘bedrijven’ van dezelfde of verschillende grootte. Proefpersonen krijgen opties waarmee je veel geld kunt verdienen, wat ten koste van anderen gaat. Of juist de sociale keuze, waarmee je anderen helpt, maar je zelf minder rijk wordt. Hoe maken mensen die afweging als de ander lid is van het eigen team of van een andere groep?
Spelregels en proefpersonen
We onderzoeken dit soort vragen in een simpele abstracte setting. Door kleine variaties in spelregels onderzoeken we waarom mensen wat doen. Die keuzes maken proefpersonen op de afgeschermde computer in de twee in hokken ingedeelde labs. In het achterste lab zijn ook opstellingen waar het mogelijk is om maten af te nemen van bloeddruk, hartslag en speekselmonsters.
Het liefst willen we een zo breed mogelijke pool aan proefpersonen. Die kunnen zich nu al intekenen in een groot bestand. Daar hebben we al 700 mensen in zitten en uiteindelijk moet dat minimaal naar 3000. Het voordeel is natuurlijk dat we naast het station zitten, dat maakt het makkelijk voor mensen om mee te doen.
