Universiteit kiest voor combinatie online en offline leren
De Universiteit Leiden wil het offline leren steeds meer gaan combineren met het online leren. Dat zei vice-rector Hester Bijl donderdag 31 januari op het symposium ‘Best of both worlds’ over het toevoegen van online ervaringen in campus onderwijs.
In 2013 had Leiden een primeur die groot in NRC Handelsblad werd aangekondigd: 30.000 mensen zouden het eerste online college van de universiteit gaan volgen. Inmiddels namen 850.000 mensen uit de hele wereld deel aan Leidse online vakken. Na zes jaar succesvol experimenteren met online MOOC’s (Massive Open Online Courses) en SPOC’s (Small Private Online Courses) is het tijd voor de volgende stap: het beste van de online en offline wereld aanbieden aan de reguliere studenten. Dat kan met cursussen die volledig online zijn, maar vooral met online modules binnen vakken. ’Dat is de weg die wij moeten gaan,’ aldus Hester Bijl.
Engelse literatuur
Frans Willem Korsten, universitair hoofddocent bij Geesteswetenschappen, is een van de docenten die de nieuwe vorm van leren al toepast. Hij gooide zijn hoorcollege over Engelse literatuur helemaal om. De hoogleraar deed dat toen hij besefte dat hij twee uur stond te praten voor een zaal met 250 studenten zonder dat er een ‘klik’ was. De essentie van zijn hoorcollege staat inmiddels op twee videofilms van 10 minuten. Daarnaast lezen de studenten teksten, ze bespreken de stof tijdens werkgroepen en tijdens de colleges beantwoordt Korsten vragen en wordt er gediscussieerd. De studenten werken meer en beter samen en halen heel goede resultaten, vertelde Korsten op het symposium.
Ook andere Leidse docenten deelden op de bijeenkomst hun ervaringen met de combinatie van online en offline leren. Bezoekers konden experimenteren met onder meer filmpjes en apps.
Bingokaarten
Alexandre Afonso en Natascha van der Zwan (Bestuurskunde) maakten op de campus Den Haag een nieuwe versie van het vak Research Methods, met video, podcasts, workshops en bingokaarten. Digitale educatie helpt volgens Natascha van der Zwan om studenten actief te laten leren, een van de speerpunten in de onderwijsvisie van de universiteit, en het bereidt ze beter voor op hun toekomstige banen.
Na vier edities is de tevredenheid even hoog als over de vorige methode. ‘Studenten moesten er aan wennen, wij zijn er meer aan gewend, dus we hopen dat de waardering nog verder stijgt’, aldus Natascha van de Zwan.
Deze nieuwe manier van doceren levert haar veel meer plezier en voldoening op dan ‘het voor de klas staan’. De ontwikkeling kost wel veel tijd en energie. Om docenten te motiveren is het volgens Natascha van der Zwan belangrijk dat er niet alleen geld voor is, maar ook waardering. ‘Dat je bijvoorbeeld niet als docent het verwijt krijgt dat je te weinig onderzoek hebt gedaan’.
Kwaliteit
De Universiteit van Leeds is al een stap verder met ‘blended learning’ en doet daar ook veel onderzoek naar. Keynote-spreker Neil Morris, Dean Digital Education in Leeds, zei dat digitale educatie het leren kan ondersteunen en de resultaten kan verbeteren. Online studeren zorgt onder meer voor flexibiliteit (je kunt bijvoorbeeld vakken van buitenlandse universiteiten volgen), meer motivatie en plezier.
Maar er zitten ook nadelen aan, zoals het gevaar dat er een grotere ongelijkheid in de wereld ontstaat, doordat niet iedereen toegang heeft tot online educatie.
Academici maken zich soms zorgen over de kwaliteit van het digitale onderwijs en over de kans op plagiaat. ‘Een belangrijke taak is om mensen gerust te stellen en te overtuigen,’ aldus Morris, die hoopt dat er een Europees kwaliteits- en beoordelingssysteem komt voor online academische opleidingen.
Wazige blikken
Morris begon ooit als docent neurowetenschappen en vertelde dat hij het ‘haatte’ om les te geven in grote collegezalen waar hij veel ‘wazige blikken’ zag en de achterste rijen niet eens kon zien. Hij vindt het overigens wel nuttig om hoorcolleges helemaal te filmen. ‘Als docenten zichzelf 50 minuten hebben gezien, dan gaan ze echt wel stoppen met deze manier van lesgeven’.
Tekst: Janet van Dijk
Beeld: Monique Shaw
Mail de redactie