Aan de slag als freelancer: Eveline maakte politieke onewomanshow

18 februari 2019

Historica en alumna Eveline van Rijswijk staat in haar eigen onewomanshow “De Première” stil bij de opmars van vrouwen in de politiek en vraagt zich af: waar blijft die eerste Nederlandse vrouwelijke premier? Geschiedenisstudente Margot van Ark liep stage bij haar en hielp om de show inhoudelijk vorm te geven.

Op 7 november 1918 hield het allereerste en op dat moment enige vrouwelijke Tweede kamerlid Suze Groeneweg (1875-1940) haar maiden speech tegenover ruim negentig mannelijke politici. Reden voor Eveline om precies honderd jaar later, op 7 november 2018, bij dit historische moment stil te staan, en wel op dé historische plek waar dit plaatsvond: de Oude Zaal van de Tweede Kamer. Dit najaar is haar show in aangepaste vorm te zien in een select aantal theaters.

Eveline, waarom wilde je een voorstelling over vrouwen in de politiek maken?

'Ik interesseerde me al langer in politieke en parlementaire geschiedenis. Tijdens mijn studie heb ik ontelbaar veel Tweede Kamer-debatten gelezen. Het viel me op dat het aantal vrouwen in debatten lange tijd ontzettend klein was. Toch begon ik pas recent meer te lezen over de positie van vrouwen, zowel in de politiek als in de samenleving in de afgelopen eeuw, en dan val je van de ene in de andere verbazing. Neem bijvoorbeeld het invoeren van de handelingsonbekwaamheid van vrouwen zodra ze trouwden. Dat betekende dat je nog geen rekening kon openen of verzekering kon afsluiten zonder de handtekening van je man. Gênant, toch?!’.

‘Ik ben ook wetenschapsjournalist dus vind ik het interessant om vanuit wetenschappelijk onderzoek te kijken naar de vraag waaróm we nog steeds geen vrouwelijke premier hebben gehad. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat dit te maken heeft met zelfvertrouwen. Meisjes onderschatten zichzelf sneller dan jongens. Dat is natuurlijk om verdrietig van te worden, want daardoor gaat er veel talent van vrouwen verloren. Natuurlijk speelt beeldvorming in de media ook een rol. Door dit soort zaken te vertellen in mijn voorstelling, het te agenderen en ook (wetenschappelijk) te onderbouwen, hoop ik dat mannen én vrouwen anders gaan kijken naar de ondervertegenwoordiging van vrouwen in de politiek’.

Vertel eens over hoe jullie elkaar precies hebben gevonden

Eveline: 'Toen ik begin 2018 het idee kreeg om een theatervoorstelling te maken over dit thema, moest ik dat natuurlijk gaan vormgeven. Dat deed ik door allerlei mensen om me heen te verzamelen. Ik bedacht dat het fijn zou zijn als een stagiair(e) samen met mij verder research zou willen doen, iemand die ook kritisch kon kijken naar de inhoud van mijn ideeën en minder naar de vorm, zoals mijn regisseur dat doet. Ik vertelde een oud collega van mij aan de Universiteit Leiden over mijn plan en toevallig klopte Margot die week bij hem aan met de vraag of hij mee wilde denken over een stage.'

Margot: ‘Ik doe de Research Master Geschiedenis. In de vrije keuzeruimte van de master wilde ik graag een stage doen, maar wist niet zo goed wat. Daarom vroeg ik aan een van mijn docenten of hij met mij mee wilde denken. Tegen het einde van het gesprek over stagemogelijkheden, vertelde ik over mijn interesse voor theater en politiek, daar ging mijn Bachelorscriptie namelijk over. In reactie daarop vertelde hij over het plan van Eveline en ik was direct enthousiast. Hij bracht ons met elkaar in contact, we gingen koffie drinken en het klikte meteen.’

Eveline: 'Margot matchte heel goed met wat ik zocht; ze is een goede researcher, durft te zeggen wat ze vindt en is heel enthousiast. Dat maakte het stageproces heel plezierig.'

Eveline, je hebt meerdere bachelors en een master gedaan. Waar komt die gedrevenheid vandaan?

Ze schiet in de lach. ‘Ja, erg hè? Ik ben heel erg nieuwsgierig. Daarbij komt dat het leren me vrij gemakkelijk af gaat. Ik studeerde politicologie maar vond geschiedenis en filosofie ook altijd erg interessant. Maar het is niet zo dat ik echt drie volle bachelors heb gedaan hoor, een aantal vakken kon ik bijvoorbeeld hergebruiken in de keuzevakruimte. Verder neem ik graag initiatief. Zo wist ik een stage te regelen bij Verborgen Verleden (het televisieprogramma waarin stambomen van bekende Nederlanders uitgezocht worden), terwijl ze helemaal geen stagevacature hadden. Tenslotte ben ik intrinsiek gemotiveerd om dingen uit te zoeken en over te brengen naar andere mensen. Ik beleef daarom ook veel plezier aan mijn werk als freelancer.'

Margot, kun je een samenvatting geven van je stagewerkzaamheden?

‘Ik heb ontzettend veel research gedaan. Door bijvoorbeeld oude krantenartikelen maar ook beeldmateriaal te onderzoeken, kon ik een beeld schetsen van hoe er geschreven werd over en gekeken werd naar de aanwezigheid van vrouwen in de politiek. Soms kreeg ik een brede zoekopdracht van Eveline, maar soms ook een hele specifieke; welke stereotypes van vrouwelijke politici kom je tegen in bepaalde media. Veel uitzoekwerk dus, maar ik mocht ook echt meedenken en brainstormen met Eveline en zelfs feedback geven op de eerste conceptversie van de voorstelling. Ik voelde me serieus genomen. Daarnaast was het heel gaaf om de fragmenten die ik had gevonden terug te zien in de voorstelling.’

Eveline, had Margots geesteswetenschappelijke achtergrond toegevoegde waarde tijdens haar stage?

'Zeker. Ik denk dat je júist als geesteswetenschapper van een enorme brij aan informatie een verhaal kunt maken. Dat is moeilijker dan je denkt. Je moet bronnen kunnen selecteren, kritisch kunnen beoordelen en opmerken wat er nu zo opvallend aan is; soms moet je ook tussen de regels door kunnen lezen. Er zat aan deze stage voor Margot ook nog een publiekscommunicatie-element vast. Je moet namelijk een extra vertaalslag kunnen maken naar het algemene publiek en in dit geval moet de research natuurlijk ook bruikbaar zijn voor een theatervoorstelling.'

Margot, wat heb je van Eveline geleerd?

'Samenwerken met Eveline leerde me om vertrouwen te hebben in mijn kwaliteiten en kunnen. Ze was een soort mentor voor mij. Eveline heeft dezelfde master gedaan en we delen veel interesses. Om haar dingen te zien doen en uitproberen (die soms wel en soms niet goed uitpakten), was heel leerzaam en inspirerend. Samen met Eveline ging ik ook in gesprek met medewerkers van de Tweede Kamer. Ik vond dat eerst best spannend, maar ook in de Tweede Kamer waren ze bereid om te luisteren en mee te denken. Er kunnen deuren opengaan als je een goed idee hebt en voor dat idee durft te gaan. Dat is heel erg nuttig om te weten, zeker omdat ik zelf binnenkort de arbeidsmarkt ga betreden. '

Eveline haakt aan: 'Ik denk dat de werkwijze van een freelancer - waarbij je veel initiatief moet nemen - nog niet zo bekend is als je studeert. Als historicus denk je er dan ook misschien niet meteen aan om stage te lopen bij een freelancer of om later na je studie zelf als freelancer aan de slag te gaan. Terwijl het aantal freelancers wel steeds groter wordt en de kans dat je het wordt best reëel is.'

Wat kunnen jullie andere studenten aanraden die zich in de afrondende fase van hun studie bevinden en binnenkort de arbeidsmarkt betreden?

Eveline: 'Mijn tip zou zijn dat je je stage best wat meer zelf mag vormgeven. Ga dus niet meteen naar een website met stagevacatures om te kijken wat er al is, maar bedenk eerst wat je zélf zou willen, en zoek daar een stage bij. Kijk naar wat je hebt geleerd, wat je nog wilt leren en wat voor soort organisatie - of freelancer! - je interesse heeft. Wees zo brutaal om het gewoon te vragen, want ik denk dat er veel meer mogelijk is dan je in de eerste instantie zou denken.'

Margot: ‘Ga in gesprek met mensen. Laat je omgeving weten wat je interesseert, waar je naar op zoek bent en wat je blij maakt. Want als mensen daarvan op de hoogte zijn, kunnen ze met je meedenken en dat kan je helpen bij het vinden van een stage of baan. Eveline en ik hadden elkaar nooit gevonden als we onze wensen niet naar iemand hadden uitgesproken. En ook: denk out of the box, zeker als geesteswetenschapper. Je wordt niet voor een specifiek vak opgeleid, maar dat geeft je juist veel (stage)mogelijkheden. Dat ik stage mocht lopen bij een freelancer, was een hele gave ervaring. Iets waar ik niet meteen aan dacht bij een mogelijke stageplaats, maar ik zou het iedereen aanraden!’.

alumni