Miljoenen Nederlanders liken en delen pulpnieuws op Facebook
Pulpnieuwssites met onbekende namen als Trendnieuws en Viraal Vandaag bereiken dankzij hun Facebookpagina’s miljoenen Nederlanders. Berichten van die pagina’s worden veel vaker gedeeld en geliket dan berichten van pagina’s van bekende nieuwsmedia als De Telegraaf, NOS en NU.nl. Dat blijkt uit onderzoek van Nieuwscheckers en het Leiden Institute of Advanced Computer Science (LIACS).
Junk news
Meer dan 5 miljoen Nederlandse Facebookgebruikers hebben weleens een post van een pulpnieuwssite op Facebook geliket, gedeeld of becommentarieerd. Pulpnieuws, ook wel junk news, is nieuws van lage journalistieke kwaliteit, afkomstig van onbekende aanbieders en met sensationele inhoud en clickbait-koppen. Pulpnieuwssites kopiëren vaak andere bronnen, doen geen eigen onderzoek en doen niet aan factchecking.
Alles voor de clicks
Het doel van pulpnieuwssites is om zo veel mogelijk geld te verdienen uit advertenties. Er geldt: hoe meer clicks naar hun website, hoe meer inkomsten uit advertenties. Facebookpagina’s zijn voor deze sites cruciaal: daar brengen ze hun berichten onder de aandacht. Deze berichten zijn niet altijd onschuldig, waarschuwt Nieuwscheckersonderzoeker Peter Burger in De Volkskrant: ‘Op de stroom pulp drijven ook potentieel schadelijke berichten binnen, zoals misleidende gezondheidstips of kwaadaardige propaganda tegen bepaalde sociale groepen.’
Data-ondersteuning
In hun onderzoek maakte Nieuwscheckers voor het eerst gebruik van data science. Universitair docent Suzan Verberne legt uit hoe dat zo gekomen is. ‘Toen mijn collega Wessel Kraaij in juni 2017 een universitair nieuwsbericht over Nieuwscheckers las, vroeg hij zich af of LIACS hen zou kunnen helpen met grootschaliger data-analyse. We hebben contact gezocht en Nieuwscheckers zag een samenwerking wel zitten. Bij dit soort samenwerkingen is de eerste stap altijd om een afstudeerproject te definiëren. Dat hebben we gedaan en vervolgens hebben we een masterstudent gevonden die eraan wilde werken.’
In de data van Facebook duiken
Masterstudent Soeradj Kanhai heeft onder de begeleiding van Verberne een grote hoeveelheid analyses gedaan op Facebookdata. Het uitgangspunt voor die analyses was een lijst van Facebookpagina's die Peter Burger en Alexander Pleijter hadden aangemerkt als pulppagina's. ‘Soeradj heeft via Facebook alle berichten opgehaald die die pagina's gepost hadden, vanaf hun oprichting tot en met december 2017’, zegt Verberne. ‘Hij heeft gekeken naar de activiteit van die pagina's, en het aantal likes, comments en shares van de berichten. In het voorjaar van 2018 heeft hij hetzelfde gedaan voor twintig Facebook-pagina's van reguliere nieuwsmedia zoals NOS en De Telegraaf.’
Pulpnieuws scoort beter
En wat bleek: pulpberichten scoren stukken beter dan berichten van reguliere media. Pulpnieuws krijgt gemiddeld meer likes, meer dan twee keer zoveel reacties en wordt meer dan twee keer zo vaak gedeeld als nieuws van regulaire media. Een vruchtbare samenwerking dus tussen Nieuwscheckers en het LIACS, die niet de laatste zal zijn. ‘Ik verwacht wel dat er meer onderzoek zal volgen. Er liggen nog meer interessante vragen waar grootschalige of semi-automatische data-analyse een rol kan spelen.’
Onderzoek populair in de media: een overzicht
- De Volkskrant – Pulp bereikt op Facebook meer mensen dan berichten van reguliere media, blijkt uit onderzoek van Leidse wetenschappers
- NU.nl – Universiteit Leiden: 'Miljoenen Nederlanders hebben 'pulpnieuws' gedeeld'
- AD – Nederlander verzot op pulpnieuws
- De Telegraaf – Miljoenen mensen liken en delen pulpnieuws
- NRC – Het liefst liken we ‘pulpnieuws’
- Nederlands MediaNieuws – Pulp- en junknieuwswebsites scoren veel beter dan reguliere nieuwsmerken
- NL Times – Dutch love sharing 'pulp news' on social media: Leiden University
Publicatie
Peter Burger, Soeradj Kanhai, Alexander Pleijter & Suzan Verberne (2019) – The reach of commercially motivated junk news on Facebook
Dit bericht is gebaseerd op het persbericht van Nieuwscheckers