Laura Heitman zet expertise in om kanker te bestrijden
Zeven talentvolle vrouwelijke wetenschappers sluiten zich als Junior Investigator aan bij de strijd tegen kanker van het Oncode Insitute. Laura Heitman van het Leiden Academic Centre for Drug Research is één van hen. ‘Ik hoop nieuwe aangrijpingspunten voor geneesmiddelen te ontdekken.’
Diversiteit
Heitman wilde zich graag bij Oncode aansluiten: ‘Het is een bijzonder Nederlands initiatief om met alle grote onderzoekscentra samen te werken voor één doel: kanker verslaan. Daar wil ik graag aan bijdragen.’ De call voor jong onderzoekstalent richtte zich ditmaal specifiek op vrouwen, nadat in de media ophef was over gebrek aan diversiteit bij het instituut. Dit was een extra reden voor Heitman om te reageren.
Zeven nieuwe talenten
Heitman en de andere zes onderzoekers zijn geselecteerd uit in totaal 56 ingediende voorstellen. ‘We willen nieuwe manieren vinden om kanker te diagnosticeren en te behandelen, gebaseerd op baanbrekend onderzoek in het lab’, zegt Geert Kops, Scientific Director van het Oncode Institute. Met het Female Junior Investigator programma wil het instituut jonge vrouwelijke onderzoekstalenten in een vroeg stadium van hun carrière ondersteunen. ‘Naast inbedding in de bloeiende Oncode community, zullen we hen ook ondersteunen met een toegesneden mentorprogramma’, aldus Monique den Boer, voorzitter van de selectiecommissie. De zeven geselecteerde talenten starten 1 januari 2019. Met deze uitbreiding verwelkomt Oncode ook Universiteit Leiden als nieuw partner instituut.
Medicijn en target
Heitman doet onderzoek naar de interactie tussen medicijnen en hun aangrijpingspunt in het lichaam: het target. ‘Ik zag dat mijn expertise op het gebied van medicijnontwikkeling miste in het onderzoek naar nieuwe kankergeneesmiddelen binnen Oncode’, vertelt Heitman. ‘In mijn ogen begint geneesmiddelenonderzoek bij de interactie tussen het medicijn en het target in het lichaam. Alleen als je die begrijpt en optimaliseert, kun je effectieve geneesmiddelen ontwerpen.’
Ze wil zich voornamelijk richten op zogeheten G-eiwitgekoppelde receptoren. Receptoren zijn eiwitten in of op een cel waaraan een specifiek molecuul kan binden. De receptoren die Heitman wil bestuderen zijn nog onderbelicht als het op kanker aankomt. ‘En dat terwijl het goede bewezen aangrijpingspunten voor geneesmiddelen zijn. Dertig tot veertig procent van de middelen voor andere ziektes die je in de apotheek kunt kopen, grijpen namelijk aan op deze receptoren.’
Nieuwe aangrijpingspunten
Hoewel het duidelijk is dat deze receptoren een rol spelen bij kanker, is er weinig bekend over de mechanismen waarin ze een rol spelen en hoe je ze dus het beste kunt aangrijpen. Heitman gaat kijken naar een proces dat intrinsieke tumorsignalering heet en de invloed van de receptoren op de micro-omgeving van tumoren. ‘De receptoren komen niet alleen tot expressie op tumorcellen maar ook op andere cellen rondom de tumor, bijvoorbeeld immuuncellen’, legt Heitman uit. ‘Hier geven ze signalen af die de natuurlijke immuunrespons verstoren, waardoor je lichaam de tumor niet opruimt of aanvalt.’ Dit proces zorgt daarentegen dat de tumorcellen kunnen vermenigvuldigen en uitzaaien. Heitman hoopt dat haar onderzoek zal leiden tot erkenning van G-eiwitgekoppelde receptoren als geschikte aangrijpingspunten voor geneesmiddelen en daarmee tot nieuwe mogelijkheden om kanker te bestrijden.
Oncode Institute brengt meer dan 600 fundamentele kankeronderzoekers in Nederland samen. Het is hun missie om innovaties op het gebied van kanker diagnostiek en behandeling te stimuleren. Het ultieme doel is om patiënten te helpen overleven, hun kwaliteit van leven te verbeteren en bij te dragen aan betaalbare gezondheidszorg. Oncode Institute vertaalt fundamentele inzichten in de biologie van kanker op een efficiënte manier naar nieuwe diagnostische methodes, geneesmiddelen en innovatieve behandelingen. De drie strategische pijlers van Oncode zijn excellente wetenschap, intensieve samenwerking en geïntegreerde valorisatie. Oncode wordt gefinancierd door KWF Kankerbestrijding, het Ministerie van Economische zaken en Klimaat, het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Health ~ Holland met in totaal €120 miljoen tot 2022.