'Het is enorm belangrijk dat je je authenticiteit behoudt en in jezelf gelooft'
Harriette Verwey kwam uit Suriname om in Leiden geneeskunde te studeren. Ze zou pas 47 jaar later weggaan bij het Leidse ziekenhuis: in juni 2017 nam ze er afscheid als cardioloog. Met een koninklijke onderscheiding. ‘Het eerste jaar in Leiden heb ik vaak gehuild van eenzaamheid. Maar dat heeft me sterk gemaakt.’
In 1968 ging de Geneeskundige School van Suriname op de schop en als gevolg daarvan volgden de studenten tot begin jaren zeventig de eerste twee jaar van de studie geneeskunde in Leiden. Er was hierover een overeenkomst afgesloten met de Leidse Faculteit Geneeskunde en van Suriname kregen de studenten een beurs. Verwey kwam eerst terecht in de Houtstraat waar een studentenhuis diende als opvang voor net aangekomen vrouwelijke Surinaamse studenten; de jongens waren elders gehuisvest.
Eenzaamheid
Al na een half jaar verhuisde Verwey naar een ander studentenhuis, aan de 2e Binnenvestgracht. Daar ging ze de eenzaamste tijden van haar leven tegemoet. ‘In het weekeinde en met de feestdagen vertrok iedereen naar familie, en ik bleef achter. Van God en de mensen verlaten. Met de andere Surinaamse studenten ging ik wel om maar ik was niet van het klitten. Ik had geen familie in Nederland en heb heel wat uurtjes gehuild van ellende. Maar het heeft me wel sterk gemaakt. Later waren moeilijke periodes makkelijker om door te komen, ik wist dat ik ze kon overwinnen.’
Vriendenkring
Verwey bouwde in de loop van de tijd een kring van vrienden en bekenden op en voelde zich thuis, zowel in de stad als op de opleiding. En dus wilde ze na twee jaar helemaal niet terug naar Suriname. ‘Ik zou daar weer bij mijn ouders gaan wonen maar na het zelfstandige leven dat ik gewend was, zag ik dat helemaal niet zitten. Het was ook een druk gezin, met acht kinderen.’ Voor haar ouders was het geen punt van discussie. ‘In onze opvoeding werden we verantwoordelijk gesteld voor onze eigen handel en wandel.’ Later zouden vijf van Verweys broers en zussen ook in Nederland gaan studeren.
Altijd op het doel af
Pratend over Verweys levensverhaal valt op dat ze zich door niets en niemand heeft laten weerhouden om te komen waar ze wilde zijn: in een functie waar ze mensen kon helpen. Dat vond ze als kind al mooi, en het is altijd haar gedrevenheid gebleven. De cardiologie biedt daar veel mogelijkheden voor. Het vakgebied heeft zich snel ontwikkeld. Tijdens Verweys carrière kwam het dotteren op, werden de medicijnen steeds beter en talrijker en werden steeds meer en geavanceerdere operaties uitgevoerd aan het hart, tot aan harttransplantaties toe. Verwey bleef intensief studeren, ook omdat ze goed wilde zijn in haar vak. Zo was zij degene die haar collega’s ervan overtuigde dat vrouwen bij hartinfarct andere symptomen hebben dan mannen en dat ze daar alert op moeten zijn. Ook was ze groot pleitbezorger van het steunhart, een door een computertje aangestuurde mechanische pomp die de pompfunctie van een hartkamer kan overnemen. ‘Er zijn dus enorm veel mogelijkheden bijgekomen om mensen te helpen, waarbij ze een goede kwaliteit van leven behouden. Dat laatste vind ik essentieel. Je kunt iemand bij het graf wegslepen maar als er geen kwaliteit van leven meer overblijft, heeft dat weinig zin.’
Wie: Harriette Verwey (1951)
Studie en opleiding in Leiden: geneeskunde (1970-1977), opleiding tot specialist (1979-1984), promotie (1995)
Lid van een vereniging: ‘Nee, dat zei me niets.’
Favoriete plek in Leiden: ‘Het Rapenburg. Toen ik naar Leiden kwam was het een arme, deels verpauperde stad - wat inmiddels wel heel sterk is veranderd. Maar het Rapenburg was mooi.’
Verwey is op diverse manieren gelauwerd. Bij haar pensionering werd ze Officier in de Orde van Oranje Nassau. Naar verluidt is ze de enige zwarte vrouw die die eer te beurt viel maar ze heeft dat niet kunnen controleren. Verder kreeg ze de Dokter Sophie Redmond Gouden Vioolspeld. In 2017 riep Harpers’ Bazaar haar vanwege haar werk met betrekking tot het vrouwenhart en hartfalen uit tot Vrouw van het Jaar in de categorie Wetenschap en in 2010 ontving ze de Presidents Award van de EZVN (Etnische Zakenvrouwen Nederland).
Carrière
Verwey maakte gestaag carrière. Ze werd hoofd van de hartbewaking en later plaatsvervangend hoofd van de afdeling Hartziekten. Ook was ze jarenlang voorzitter van de Commissie interne audits in het LUMC. Op de vraag of ze zich veel opofferingen heeft getroost voor haar loopbaan, blijft het even stil. ‘Voor álles wat je wilt bereiken, moet je andere dingen laten’, zegt ze, ‘Dat hoort erbij.’ Dat ze vrijgezel is en geen kinderen heeft, hoort er weer niet bij. ‘Je werkt in het vak vijftig tot zestig uur per week. Maar die belasting is er natuurlijk ook voor de collega’s met een partner en kinderen. Ik zie wel dat steeds meer vrouwen én mannen die lange werktijden niet meer willen en zelfs vier dagen willen gaan werken.’
Ronde rug
Verwey vertelt dat ze nooit last heeft gehad van discriminatie door mensen die ze kende. ‘Ik wilde altijd op kwaliteit beoordeeld worden en heb dat ook afgedwongen. En wat er verder gebeurde, bijvoorbeeld op straat, interesseerde me niet. Ik had een ronde rug waar veel vanaf gleed. Nog steeds.’ Ze vertelt dat er dit jaar tegen Sinterklaas iemand op de Leidse markt achter haar aan liep die Zie de maan schijnt door de bomen begon te zingen. ‘Ik heb niet eens omgekeken. Als dat iemands feestje is, laat die het dan vooral vieren.’ Deze boodschap heeft ze ook voor jonge Noord-Afrikanen die klagen over discriminatie. ‘Er wordt gediscrimineerd, zeker, maar laat het langs je heen gaan. Hou vol! Probeer voor de tiende keer een stageplaats te vinden als het negen keer niet is gelukt. De tiende keer kan het raak zijn. Misschien word je in een hoek gedrukt maar het is aan jou of je daar blijft staan of niet. Je kunt in dit land heel veel bereiken maar je moet het willen en volhouden.’ Ze wijst er ook op dat de Nederlandse overheden zwaar inzetten op diversiteit en inclusiviteit. 'En dat doen ze heel serieus.'
Rolmodel
Sinds ze met pensioen is heeft Verwey het nauwelijks minder druk. Tot 31 december is ze nog voorzitter van de interne auditcommissie in het LUMC. Voor daarna ligt er alweer een nieuwe taak: de Sociaal Economische Raad (SER) heeft haar uitgenodigd om in 2019 te participeren in tafelgesprekken met de CEO’s van de grote bedrijven over culturele diversiteit en inclusie. Verder geeft ze nog regelmatig lezingen, hoewel geen vakinhoudelijke meer. En verder is ze rolmodel, voor kinderen in achterstandswijken, onder meer bij de regionale WeekendKlas, een ’zondagsschool’ voor nieuwsgierige en ambitieuze kinderen, Daar vertelt ze over haar baan als cardioloog en de kansen die Nederland biedt, ondanks de obstakels die er ook zijn. ‘Ik heb veel kansen gekregen en de meeste benut. Het is ontzettend belangrijk dat je je authenticiteit bewaart en in jezelf gelooft. Dat maakt je sterk. Behoud je cultuur en je godsdienst – ik ben zelf christen - maar waak ervoor je daarmee te isoleren. Want dan vergooi je kansen voor jezelf.’
Tekst: Corine Hendriks
Fotografie: bannerfoto Nout Steenkamp, overige foto's uit het privé-archief van Harriette Verwey
Mail de redactie