Herman Paul benoemd tot hoogleraar Geschiedenis van de geesteswetenschappen
Het College van Bestuur heeft Herman Paul (Instituut voor Geschiedenis) per 1 januari 2019 benoemd tot hoogleraar Geschiedenis van de geesteswetenschappen.
Sinds 2007 doceert Herman Paul historiografie en geschiedtheorie in Leiden. Een Vidi-subsidie van NWO stelde hem in 2013 in staat zijn onderzoeksgebied te verruimen naar de geschiedenis van de geesteswetenschappen. ‘Centraal in dit onderzoek’, vertelt Paul, ‘staan wetenschappelijke deugden en ondeugden: eigenschappen die voor wetenschappers gepast dan wel ongepast zijn. Opvattingen daarover veranderen door de tijd. En het interessante is dat ze in elk vakgebied relevant zijn: de vraag waaraan je een goede wetenschapper herkent, is voor scheikundigen net zo relevant als voor kunsthistorici. Door de bril van deugden en ondeugden kun je vakgebieden dus heel aardig vergelijken.’
De geschiedenis van de geesteswetenschappen
Paul vindt het hoog tijd dat de geschiedenis van de geesteswetenschappen integraal bestudeerd en onderwezen wordt. ‘Tot voor kort schreven germanisten de geschiedenis van de germanistiek, arabisten de geschiedenis van de arabistiek, enzovoort. Maar nu we elkaar ontmoeten, bijvoorbeeld op de jaarlijkse History of Humanities conferenties, ontdekken we hoeveel die disciplinaire geschiedenissen gemeen hebben. En ook hoeveel interessante verschillen er bestaan. Geschiedenis van de geesteswetenschappen is de paraplu waaronder vooral jongere onderzoekers nu allerlei vergelijkende projecten starten – ook vergelijkingen met natuur- en sociaalwetenschappelijke vakgebieden.’
Is het toeval dat een leerstoel Geschiedenis van de geesteswetenschappen gecreëerd wordt op een moment dat de geesteswetenschappen volop in het nieuws zijn zijn? Paul: ‘Nee, dat is geen toeval! Altijd als de humaniora onder druk staan, rijzen er filosofische en historische vragen naar wat de geesteswetenschappen eigenlijk zijn, waar ze vandaan komen en wat de samenleving eraan heeft. Dat was in de negentiende eeuw zo, in het midden van de twintigste eeuw en nu weer. Ik hoop vanuit historisch perspectief iets aan die debatten te kunnen toevoegen.’
De rijke Leidse traditie
‘En ik vind het prachtig dat de leerstoel in Leiden staat, waar de geesteswetenschappen zo’n rijke traditie hebben. Dat biedt ook volop mogelijkheden voor het onderwijs. In de Universiteitbibliotheek liggen fantastische hoogleraarsarchieven waar ik studenten graag mee laat kennismaken. Voor volgend academisch jaar staan alvast twee werkcolleges op de rol. Ik zou het erg leuk vinden om zulk onderwijs ook met collega’s uit andere delen van de faculteit te kunnen geven.’
Naast zijn Leidse werkzaamheden bekleedt Herman Paul sinds 2012 een bijzondere leerstoel secularisatiestudies aan de Rijksuniversiteit Groningen. ‘Ik zal dat secularisatieproject moeten gaan afronden, maar wil mijn onderzoek naar ‘secularisatie van het zelf’ nog wel tot een fatsoenlijk einde brengen. Ik blijf in Groningen dus nog even aan.’