Kunst en promoveren: een expositie over 'ebifananyi'
Vanaf 8 november is de expositie ‘Ebifananyi – Mutalities’ van promovenda Andrea Stultiens te zien in de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK). De expositie is onderdeel van de verantwoording van haar PhDArts-traject. Promotie op 20 november.
In het Luganda, de breedst gesproken minderheidstaal in het Oost-Afrikaanse land Oeganda, is het woord voor foto's ebifananyi. Ebifananyi zijn echter dingen die op iets anders lijken in plaats van foto’s die gemaakt zijn met een camera; het zijn gelijkenissen. Deze andere opvatting van foto’s leidt tot een begrip van fotografisch beeld dat zich onderscheidt van het conventionele idee van foto’s zoals we dat kennen in het Westen.
Encounters en correspondences
Foto’s worden in het kader van Andrea’s onderzoek gezien als ontmoetingen (‘encounters’, ontleent aan het werk van fotografie theoretica Ariella Azoulay) en de omgang met foto’s worden omschreven als correspondenties (‘correspondences’ zoals beschreven door antropoloog Tim Ingold). Encounter wil zeggen dat de foto wordt opgevat als het resultaat van opeenvolgende ontmoetingen tussen verschillende actoren. Eerst is er de ontmoeting tussen een camera, iemand die de camera bedient en mensen en/of een omgeving die gefotografeerd worden. Vervolgens ontmoeten mensen en foto’s elkaar en wordt betekenis gegeven aan de gefotografeerde werkelijkheid. In een correspondence begeven verschillende actoren zich op een gedeeld pad en leren zij zo elkaars posities kennen.
Begrip en belang van ebifananyi
Volgens Andrea is het belangrijk om ebifananyi/foto’s te begrijpen in relatie tot de historische en culturele contexten waaruit ze voortkomen en waarin ze functioneren. Haar onderzoek leidde tot een veelvoud aan niet eerder gelegde verbanden tussen historische gebeurtenissen en daaruit voortkomende beelden.
Daarnaast is het volgens haar belangrijk om de verschillen tussen de slechts ogenschijnlijk gelijke posities van fotografisch beeld in Oeganda en Nederland in ogenschouw te nemen. Dit in het geval er in de communicatie tussen, bijvoorbeeld, deze landen gebruik wordt gemaakt van fotografisch beeld. Reflectie op de conceptualiseringen die talen bieden voor objecten en de manier waarop deze begrepen worden in specifieke contexten zal helpen om misverstanden in communicatie in het algemeen te voorkomen, aldus Andrea.
Expositie Ebifananyi – Mutalities
Fotocollecties waarmee ze in aanraking kwam in Oeganda deelde Andrea op Facebook waar ze regelmatig van commentaar werden voorzien. Dit verschafte nieuwe inzichten omtrent de getoonde ebifananyi/gelijkenissen. Een selectie van deze fotocollecties werd materiaal voor een achtdelige serie boeken met de titel Ebifananyi en bijbehorende tentoonstellingen die plaatsvonden in Oeganda en West-Europa.
De expositie in de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) presenteert een selectie van foto’s, films en andere gelijkenissen. De focus binnen de expositie ligt op hoe ideeën omtrent foto’s uit en in Oeganda de afgelopen vijf jaar zijn beïnvloed doordat ze onderdeel werden van Andrea’s onderzoek en presentatie. Deze vonden plaats binnen en buiten hun land van herkomst.
De expositie is van 8 november t/m 1 december 2018 te bezoeken in het KABK, openingstijden: ma-do van 11.00-21.00 uur, vrijdag van 11.00-18.00 uur en zaterdag van 11.00-16.00 uur, zondag gesloten.
Nationale Kunstweek
In de tweede volle week van november, van 10 tot en met 18 november, is het Nationale Kunstweek. Een goed haakje om PhD kandidaat Andrea Stultiens in het licht te zetten. De Kunstweek biedt kunstliefhebbers allerlei activiteiten, festiviteiten en aanbiedingen, waardoor beeldende kunst ruim een week lang nog aantrekkelijker is om van te genieten. Lees meer over de kunstweek.
Lieselotte van de Ven
Mail de redactie