Maatschappelijke meerwaarde creëren: dilemma's, spanningen en uitdagingen
Hoe kunnen publieke organisaties maatschappelijke meerwaarde creëren? Deze vraag stond centraal bij de tweede Leiden Leadership Lunch op vrijdag 28 september. Mede aan de hand van een reflectie van Bas van Delden (directeur Sociale Verzekeringsbank) en Fred Dukel (directeur Gemeente Den Haag) op de eerste bevindingen van het onderzoek, gingen studenten, wetenschappers en overheidsprofessionals in gesprek over maatschappelijke meerwaarde.
Dilemma's
Het thema maatschappelijke meerwaarde bleek een herkenbaar thema voor publieke organisaties. In veel organisaties wordt er gesproken over ‘het nieuwe normaal’, ‘werken volgens de bedoeling’ of ‘opgavegericht werken’ om te illustreren dat de bedoeling waarvoor de organisatie ooit is opgericht, centraal moet staan in het werk. Uit een presentatie van Eduard Schmidt, die het onderzoek van het LLC leidt, werd duidelijk welke dilemma’s, vraagstukken en uitdagingen er schuilgaan achter dit werken volgens de bedoeling.
Spanningsvelden
Eén van de belangrijkste spanningsvelden bij werken volgens de bedoeling, is dat er bij organisaties gestuurd wordt op productie. Bas van Delden legde in zijn reflectie uit dat bijvoorbeeld de opdrachtgever van de SVB (een ministerie en de politiek) lange tijd sterk de focus hebben gelegd op tastbare cijfers: bijvoorbeeld het aantal dossiers dat wordt afgehandeld of de gemiddelde doorlooptijd. Processen waren ook ingericht om dat te halen en medewerkers werden hierop getraind. Dat medewerkers bij werken volgens de bedoeling nu, mits ze dat goed verantwoorden, kunnen afwijken van de regels, betekent dat ze soms meer tijd kwijt zijn aan één dossier. Van Delden legde uit dat hier een taak ligt voor leiderschap om medewerkers én de organisatie te beschermen om op deze nieuwe manier te kunnen werken.
Maatwerk
Het bieden van maatwerk en het afwijken van de regels kan op korte termijn meer tijd kosten, maar op lange termijn juist meer maatschappelijke meerwaarde creëren, betoogde Fred Dukel. Hij illustreerde dit punt door onder andere in te gaan op het Jongeren Perspectieffonds (JPF). Jongeren met problematische schulden worden via dit fonds geholpen door één-op-éénbegeleiding en versnelde schuldsanering, waarbij niet alleen wordt gekeken naar schulden maar naar de multi-problematiek waar deze jongeren vaak mee te maken hebben. In het JPF ligt daarmee de focus op jongeren duurzaam schuldvrij te maken, bijvoorbeeld door hen te coachen, trainingen te laten volgens en begeleid naar werk en/ school te laten gaan. Waar deze aanpak op korte termijn meer ruimte en tijd voor medewerkers vraagt, moet dit op lange termijn juist tijd én geld schelen.
Prof. Sandra Groeneveld sloot de lunch en de discussie in de zaal af met een aantal observaties en zaken die meegenomen worden in het vervolg van het onderzoek. Onder andere hoe klassieke bureaucratische waarden zoals rechtmatigheid zich verhouden tot maatwerk, maar ook hoe publieke organisaties die in een netwerk opereren samen meerwaarde kunnen creëren. De interactie tussen wetenschap en praktijk zorgde deze middag daarmee voor nieuwe en relevante onderzoeksvragen.
De Leiden Leadership Lunch
De LLL is een terugkerende lunchbijeenkomst waarin leiderschap centraal staat. Tijdens de bijeenkomsten worden inzichten uit praktijk en wetenschap over leiderschap met elkaar verbonden. Ook in 2019 zal het Leiden Leadership Centre weer lunchbijeenkomsten organiseren. Ideeën voor interessante thema’s of sprekers zijn van harte welkom. Voor informatie kunt u contact opnemen via LLC@fgga.leidenuniv.nl