‘Veel steden worstelen met hun status als werelderfgoedstad’
In de LDE Honours Class ‘Living (World) Heritage Cities’ leren studenten uit Delft, Rotterdam en Leiden op welke manier werelderfgoed beschermd wordt en hoe een erfgoedstad ook in de toekomst leefbaar blijft. Volgens initiatiefnemer van de Class Mara de Groot heeft het namelijk zeker niet alleen maar voordelen om op de lijst van UNESCO te staan. ‘Veel steden worstelen met hun status als werelderfgoedstad.’
De LDE Honours Class startte afgelopen jaar als onderdeel van de samenwerking tussen de Universiteit Leiden, TU Delft en Erasmus Universiteit Rotterdam onder begeleiding van coördinatoren Maaike de Waal en Sada Mire. ‘Al snel bleek dat veel studenten van Governance and Global Affairs geïnteresseerd waren, maar bijvoorbeeld ook veel studenten scheikunde en van technische studies in Delft.’ En dat was precies het doel van de class, ‘omdat we vanuit LDE de voordelen van multidisciplinair samenwerken onder studenten willen stimuleren’, aldus De Groot.
Zwembad verboden
In de Honours Class staat het werelderfgoedsysteem van UNESCO centraal - waarvan veel studenten wel eens hebben gehoord, maar nog niet precies weten hoe het werkt. ‘Dat zorgt voor veel interesse en roept de vraag op hoe erfgoed gemanaged wordt.’ De Groot put daarbij veel uit de ervaringen die ze opdeed toen ze in erfgoedstad Vigan (de Filipijnen) verbleef. ‘Daar moeten toeristen in de toekomst mogelijk een toegangsfee betalen, maar dat systeem hindert de eigen inwoners.’ Een ander voorbeeld komt uit Galle (Sri Lanka), waar stadsbewoners geen zwembad meer mogen aanleggen in hun tuin, terwijl het er erg warm kan zijn.
Dat laat zien dat een stad, nadat die op de lijst van werelderfgoed wordt geplaatst, snel verandert. Er komen opeens veel meer toeristen die behoefte hebben aan souvenirshops en hotels en de lokale bevolking krijgt met extra regelgeving te maken. ‘Dan zegt UNESCO op gegeven moment: de authentieke sfeer is weg en dus past de erfgoedstatus niet meer bij de stad.’ Dat is de reden dat veel steden worstelen met hun erfgoedstatus, legt De Groot uit. ‘Hoe kun je je authenticiteit behouden en toch dynamisch zijn? Met die vraag zijn we in deze Class veel bezig.’
Ruhrgebied
Deze vragen spelen niet alleen ver weg, ook dichter bij huis speelt erfgoed een belangrijke rol. ‘Als je in Nederland bijvoorbeeld in de buurt van Werelderfgoed bouwt, ben je verplicht om een Heritage Impact Assessment te doen’, vertelt de Groot. ‘Een methode van UNESCO en de International Council of Monuments and Sites (ICOMOS) die ik graag breder bekend wil maken.’ Daarnaast heeft ze bijvoorbeeld ook archeoloog Jan Kolen (Hoogleraar Landschapsarcheologie en Cultureel Erfgoed) uitgenodigd om de studenten over de biografie van landschappen te vertellen en hebben de deelnemers aan de Honours Class het Ruhrgebied bezocht om de herontwikkeling van industrieel erfgoed met eigen ogen te zien.
De recente evaluatie van deze tweede editie van de LDE Honours Class heeft veel positieve reacties opgeleverd. ‘Het lastigste onderdeel van deze Class bleken de roosters te zijn’, lacht de initiatiefneemster. ‘Bij elke universiteit en zelfs elke studie zijn de roosters anders, wat de planning nogal lastig maakt.’ Uiteindelijk was de late vrijdagmiddag voor veel studenten nog de enige optie. ‘Gelukkig waren de studenten enthousiast genoeg en hebben we een mooie collegereeks achter de rug.’
(IJT)