Sense Jan van der Molen benoemd tot hoogleraar Fysica van de Gecondenseerde Materie
Met ingang van 1 juni heeft de Universiteit Leiden Sense Jan van der Molen benoemd tot hoogleraar Fysica van de Gecondenseerde Materie. Hij onderzoekt de unieke elektronische eigenschappen die ontstaan als je atomair dunne laagjes op elkaar stapelt tot nieuwe materialen.
Ben Feringa
Van der Molen studeerde natuurkunde in Groningen, waarna hij promoveerde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hij keerde als postdoc terug naar Groningen waar hij werkte aan moleculaire schakelaars en machientjes die worden aangedreven door licht, onder meer met de latere Nobelprijswinnaar Ben Feringa. Na een tweede postdoc in Zwitserland startte hij in 2007 zijn eigen onderzoeksgroep in Leiden.
Wereldrecord
Met zijn groep stortte Van der Molen zich op het bestuderen van ladingstransport in moleculen en recenter op onderzoek naar de eigenschappen van tweedimensionale stoffen—materialen met laagjes van slechts één atoom dik. Daarvoor gebruikt hij een Lage-Energie Elektronenmicroscoop (LEEM), waarmee hij met zijn groep het wereldrecord in handen heeft qua resolutie: 1,4 nanometer.
Spekkoek
In de afgelopen jaren ontwikkelde zijn groep meerdere nieuwe meettechnieken, gebaseerd op LEEM, om de atomaire en elektronische structuur van extreem dunne materialen in detail te onderzoeken. Hierdoor kan hij zowel de eigenschappen van enkelvoudige atomaire laagjes bepalen, als die van een stapeling of ‘spekkoek’ van laagjes. Dankzij de quantummechanica zijn de eigenschappen van de spekkoek echter niet zomaar een simpele optelsom van die van de individuele laagjes. Door die nieuwe eigenschappen fundamenteel te begrijpen, kunnen wetenschappers werken aan de materialen van de toekomst.
Leidse traditie
‘Het mooie van ons onderzoek is dat het fundamentele natuurkunde en scheikunde combineert met het ontwikkelen van nieuwe meettechnieken. Daarmee volgen we de lange Leidse traditie van experimentele natuurkunde, die ooit is vormgegeven door Heike Kamerlingh Onnes.’
Geïnspireerd door de vele muurgedichten die de Leidse binnenstad sieren, zorgen Van der Molen en zijn collega Ivo van Vulpen (UvA) ervoor dat er nu ook natuurkundige formules op de muren pronken. Zo krijgen toevallige passanten een vleugje wetenschap mee en krijgen ze tegelijkertijd een inzicht in de rijke wetenschappelijke historie van Leiden. De kunstenaars van stichting TEGENBEELD (Ben Walenkamp en Jan-Willem Bruins) verzorgen het ontwerp van de illustraties en het schilderwerk. Het project omvat uiteindelijk meer dan tien muurformules, alle met een Leidse connectie, waarvan er nu al zes te bewonderen zijn in het centrum van Leiden. Zie www.muurformules.nl