‘Ieder jaar komt de uitputting van de aarde dichterbij’
Een verpakkingsvrije winkel, kleine mobiele huisjes, heel Leiden aan de zonnepanelen… Jeroen Schrama, alumnus Bestuurskunde, is een creatieve wereldverbeteraar. ‘Als we de planeet écht willen redden moeten we veel radicalere keuzes maken.’
Waarom koos je voor Bestuurskunde met de specialisatie milieukunde?
‘Als kind was ik al een groot dierenvriend. Toen ik in de krant alarmerende berichten las dat we onze planeet uitputten wilde ik daar wat aan doen. Niet door met mijn voeten in de modder te staan, maar door het beleid en de politiek te veranderen. Daarom ging ik Bestuurskunde en Milieukunde studeren en leerde ik problemen vanuit verschillende perspectieven te benaderen. Door mijn stage bij het ministerie van VROM - een onderzoek naar milieuplannen - realiseerde ik me ook hoe snel goede intenties verzanden. Na een paar jaar komt er zoveel beleid bij dat er geen overzicht meer is en regels zijn belangrijker dan intenties.’
Hoe wilde je toen de wereld verbeteren?
‘Op allerlei verschillende manieren probeer ik mensen bewust te maken. Na mijn afstuderen heb ik de ecologische thriller De bevroren belofte geschreven. Een groot succes werd het niet maar wie weet krijgt het weer belangstelling als ik meer schrijf. Daarnaast werd ik actief in de politiek. Al tijdens mijn studie was ik lid geworden van de VVD want ik dacht: om echt duurzamer te worden moet je een partij als de VVD meekrijgen. Bovendien ben ik ook liberaal ingesteld. Maar ik kwam erachter dat de VVD toch niet mijn partij was en na een uitstapje naar D66 werd ik lid van de Partij voor de Dieren.
‘De afgelopen jaren was ik duoraadslid in Leiden voor deze partij. Een mooie kans om wat te doen voor de stad. Het was alleen lastig om in commissies als werk en financiën duurzame initiatieven te ontwikkelen, terwijl ik wel allerlei ideeën had. Zo zette ik een project op om mijn wijk – de Zeeheldenbuurt- energieneutraler te maken. Dit heeft er mede voor gezorgd dat nu elke wijk een wijkambassadeur duurzaamheid heeft. Het nadeel was wel dat ik uit de lokale politiek moest stappen om dit project uit te voeren.’
Hoe maak je Leiden groener?
‘Als wijkambassadeur probeer ik bewoners bewust te maken wat er allemaal mogelijk is om duurzamer te wonen en te leven. Van de aanschaf van zonnepanelen tot energiebesparing; vooral gedragsverandering kan al veel geld en vervuiling schelen. Onze energierekening lag - zonder zonnepanelen - op 70 euro per maand, terwijl buren tot soms wel 200 euro in de maand betalen. Maar gedragsverandering is iets wat vaak langzaam gaat. Pas als mensen op verjaardagen hun energierekeningen vergelijken wordt het echt een succes. Ik ben ook een van de initiatiefnemers van het project Zon op Leiden. Leidenaren die geen geschikt dak hebben kunnen investeren in zonnepanelen op een andere plek in de stad en zo helpen groene energie op te wekken.’
Hoe gaat het met je Verpakkingsvrije winkel?
‘Die zijn we in 2016 gestart met behulp van crowdfunding; in een pop-upwinkel in het voormalige gebouw van de V&D en later in een tijdelijk pand in de Merenwijk. Met in het assortiment grotendeels biologische voedingswaren zoals noten, peulvruchten, graan en pasta. Mensen kunnen hun eigen bakje of zakje meenemen en zelf bepalen hoeveel ze nodig hebben. We kregen veel enthousiaste reacties, maar de stap om echt anders boodschappen te doen was voor velen nog te groot. Zoals gezegd: gedragsverandering heeft tijd nodig. In september dit jaar openen we weer een Verpakkingsvrije winkel in de Korevaarstraat. Ik zal niet die niet zelf runnen; mijn kracht ligt meer in het bedenken en opstarten van projecten. Geïnteresseerden kunnen me mailen.’
Welke projecten heb je nog meer in petto?
‘Bijvoorbeeld zogenoemde tiny houses: kleine duurzame huisjes van zo’n 20 m2 die deels zelf stroom opwekken en verplaatsbaar zijn. Ik wil zelf in zo’n huisje wonen en probeer voor mij en anderen grond te regelen in de regio waar we de huisjes kunnen neerzetten. Hiervoor ben ik in gesprek met woningcorporaties en de gemeente. Ook hoop ik de TU Delft te interesseren om zo’n duurzaam huisje op maat te ontwerpen. Daarnaast wil ik een groot maatschappelijk debat starten. Als we de planeet écht willen redden moeten we veel radicalere keuzes maken zoals bevolkingsbeperking en stoppen van de grootschalige vleesconsumptie. Politieke partijen durven dat niet zo direct aan te zwengelen want dat ligt te gevoelig. Maar zo komt ieder jaar de uitputting van de aarde dichterbij.’
Wie: Jeroen Schrama (42)
Studie: Bestuurskunde 1994- 2004
Vereniging: SSR en bijna alle sporten van het universitair sportcentrum.
Favoriete plek Leiden: Lunchroom de Vlot op het Galgewater