Half miljoen voor zoektocht naar onzichtbare verklaring voor zichtbare eigenschappen
Hoogleraar Kansrekening Frank den Hollander ontvangt een NWO-TOP-subsidie van 470 duizend euro. Twee promovendi gaan hiermee een recent ontwikkelde wiskundige theorie, waarmee macroscopische eigenschappen van systemen van microscopisch kleine deeltjes te voorspellen zijn, verder uitbreiden.
In zijn onderzoek legt Den Hollander zich toe op wiskundige methoden om natuurkundige systemen te beschrijven, in dit geval systemen buiten evenwicht. Om die te bestuderen gebruiken wetenschappers vaak stochastische veeldeeltjessystemen. Daarmee kunnen ze inzicht krijgen in hoe voor het blote oog zichtbare eigenschappen ontstaan uit kleinschalige interactiewetten.
Lie-algebraische methode
In zijn project wil Den Hollander de zogeheten Lie-algebraische methode gebruiken om een klasse van deze systemen te bestuderen, namelijk systemen waarin sprake is van dualiteit. De Lie-algebraische methode is recent ontwikkeld en tot nu toe succesvol toegepast op een aantal niet-evenwichtssystemen die gebruikt worden in de natuurkunde, de biologie en de economie.
Het doel van dit project is te kijken naar systemen waarin deeltjes op allerlei manieren niet homogeen verdeeld zijn. Dit kan het gevolg zijn van bijvoorbeeld onzuiverheden in een materiaal, ruis in een signaal, of wisselende omstandigheden die afhangen van klimaat. Het doel is om een klasse van exact oplosbare modellen te construeren, en via de studie daarvan universele macroscopische eigenschappen te ontdekken.
NWO-TOP-subsidies
Uitdagende en innovatieve onderzoekslijnen versterken of vernieuwen: dat is de inzet van het programma TOP-subsidies. Deze competitie is bestemd voor aanvragen voor wetenschappelijk onderzoek met een vraagstelling die van hoge kwaliteit en wetenschappelijke urgentie is. Aanvragen dienen aantoonbaar belangrijk te zijn voor astronomie, informatica en/of wiskunde.
Den Hollander diende het project ‘Duality for Interacting Particle Systems’ in samen met TU Delft-wiskundigen Frank Redig en Cristian Giardinà. In dezelfde ronde ontvangt ook Leids astrofysicus Ewine van Dishoeck een TOP-subsidie voor het project ‘Chemistry from clouds to planet-forming zones of disks with JWST-MIRI’. Beide gehonoreerde projecten vallen onder compartiment 1, bedoeld voor senior onderzoekers.