Behandelcentrum LUBEC: brug tussen hulpverlening en onderzoek
Van angststoornissen tot een extreem ongezonde levensstijl. In het Leids Universitair Behandel-en Expertise Centrum (LUBEC) krijgen kinderen en volwassenen een behandeling volgens de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Studenten en onderzoekers observeren de therapieën want het centrum is tevens een opleidings- en onderzoeksinstituut.
De universiteit heeft al circa 30 jaar een academisch behandelcentrum - Ambulatorium geheten - dat was gevestigd in de Faculteit der Sociale Wetenschappen. Dit centrum heet nu LUBEC en is begin 2017 verhuisd naar het bedrijfsverzamelgebouw ernaast waar ook GGZ Riverduinen huist. ‘Het drukke faculteitsgebouw was niet de ideale plek voor de soms geëmotioneerde ouders en kinderen die hier komen. Deze nieuwe locatie biedt meer privacy en is beter uitgerust voor onderwijs en onderzoek’, vertelt hoogleraar Ontwikkelingspsychologie Michiel Westenberg. Op 13 juni 2018 opent rector magnificus Carel Stolker het nieuwe onderkomen op Sandifortdreef 17 in Leiden.
Observatiekamers
Kinderen en jongeren vormen momenteel de grootste groep. Grote knuffelberen, doosjes met tissues en een ‘Neushoornkamer’ die met talloze dierfiguren, playmobil, autootjes en nog veel meer uitpuilt van het speelgoed. Tot zover lijkt LUBEC op ieder ander behandelcentrum waar veel kinderen komen. Maar het verschil zit ‘m in de onderwijs- en onderzoeksmogelijkheden. In de behandelkamers hangen 2 kleine camera’s. Ook hebben ze ieder 1 spiegelwand met daarachter een observatieruimte waar studenten en onderzoekers met een koptelefoon op mee kunnen luisteren en kijken. In het faculteitsgebouw waren er minder en kleinere observatiekamers.
Privacy
Natuurlijk wordt iedereen vooraf duidelijk verteld dat er geobserveerd kan worden, benadrukt Westenberg. Alle betrokkenen dienen hiermee akkoord te zijn voordat de behandeling start. ‘Om psychologen en pedagogen op te leiden tot bekwame hulpverleners is het belangrijk dat zij op een verantwoorde manier veel praktijkervaring opdoen. Daarnaast doen we hier wetenschappelijk onderzoek naar stoornissen en behandelmethodes.'
Beperkte capaciteit
LUBEC voldoet aan alle eisen van een regulier behandelcentrum maar de capaciteit is beperkt, vertelt chef de clinique Katrien van de Vijfeijken. ‘Gemiddeld komen hier 150 patiënten per jaar. Ze worden alleen in behandeling genomen op doorverwijzing en als hun problematiek binnen onze onderzoeksprojecten valt.’ Zoals het onderzoek naar autisme, psychische stoornissen, jeuk of ongezonde levensstijl. Dankzij de nieuwe opzet biedt LUBEC nu ook zorg en diagnostiek voor volwassenen die kampen met lichamelijke en psychische klachten.
Nieuwste wetenschappelijke inzichten
Welke voordelen heeft dit academische behandelcentrum voor de patiënt? Westenberg: ‘De reguliere geestelijke gezondheidszorg kampt vaak met wachtlijsten en er is minder ruimte om te experimenteren. Hier werken psychologen en pedagogen met de nieuwste interventies. Bovendien is er vaak iets meer tijd voor de patiënt omdat een deel van de behandeling gefinancierd wordt uit onderzoeksgeld.’
Groepstherapie sociale angst
Als voorbeeld noemt Westenberg een nieuw te beginnen pilot – een groepstherapie - voor jongeren met een sociale-angststoornis die bijvoorbeeld niet meer naar school gaan. ‘Wij denken dat ze hun angst tot op zekere hoogte kunnen overwinnen door het aanleren van vaardigheden.’ Deelname zal kosteloos zijn omdat dit een wetenschappelijk project is. Voor veel andere behandeltrajecten zijn de kosten als bij een reguliere zorgverlener en hangt het af van de verzekering of de therapie vergoed wordt.
Therapie binnen en buiten sessies
Gaan patiënten zich niet anders gedragen als ze weten dat ze geobserveerd worden? ‘Natuurlijk is het even wennen maar in de praktijk vallen veel mensen en vooral kinderen snel terug in hun eigen gedrag’, vertelt Westenberg. ‘De therapeut is er heel alert op dat de patiënt zich niet anders gaat voordoen. In het uiterste geval wordt meekijkende studenten gevraagd de ruimte te verlaten.’
Partners
LUBEC werkt nauw samen met partners als het LUMC, Curium (het Academisch Centrum voor Kinder-en Jeugdpsychiatrie) en met vele andere partners binnen en buiten de regio. Westenberg: ‘Bovendien worden observaties vaak ook thuis of bijvoorbeeld op school gedaan. Behandelingen hebben meer kans van slagen als ze geïntegreerd zijn in het alledaagse leven.’
Tekst Linda van Putten
Foto's Monique Shaw
Mail de redactie
Ook nieuw aan LUBEC is de hernieuwde samenwerking tussen Pedagogiek en Psychologie. Hierdoor kunnen volwassenen nu ook in het centrum terecht. De samenwerking geeft een extra impuls aan de uitwisseling van wetenschappelijke kennis en het opzetten van interdisciplinaire projecten.