Verengelsen of niet verengelsen?
Deze variatie op Hamlet’s ‘to be or not to be’ houdt de gemoederen in de academische wereld flink bezig. De vice-rector, hoogleraren en studenten lichten hun standpunten toe in alumnimagazine Leidraad.
‘Leiden heeft een gebalanceerde visie als het om onderwijs in het Engels gaat’, zegt vice-rector magnificus Hester Bijl. ‘Binnen Nederland lopen wij niet voorop. Bij ons zijn de masters in het Engels, de bachelors in het Nederlands – tenzij er een goede reden is om het anders te doen.’
Zo worden bachelors in het Engels aangeboden als het een internationaal beroepsperspectief of vakgebied betreft, zoals International Studies of Urban Studies. Een goede reden voor een masteropleiding in het Nederlands is het feit dat het om een specifiek Nederlands vak gaat, zoals Neerlandistiek of Nederlands Recht.
Bijl stelt: ‘Wij zullen als brede, historische universiteit met belangrijke vakgebieden in de Nederlandse taal nooit helemaal verengelsen.’
De wereld internationaliseert, grenzen verdwijnen. Engels is daarbij de gemeenschappelijke taal, en vooral ook de taal van de wetenschap. Bijl: ‘Als internationale onderzoeksuniversiteit geven we wetenschappelijk onderwijs, dus het is logisch dat dat onderwijs een belangrijke Engelse component heeft.’
Daarnaast verandert de Nederlandse academische wereld in rap tempo, merkt Bijl. ‘Er werken hier steeds meer internationale docenten, meestal geven zij les in het Engels. Voor de huidige generatie studenten maakt het Engels deel uit van hun dagelijks leven, terwijl dat voor eerdere generaties minder het geval was. Bovendien is het ook belangrijker geworden om de taal goed te beheersen. Studenten hebben nu immers meer mogelijkheden om een deel van hun studie in het buitenland te doen. Dat betekent trouwens dat ook veel internationale studenten voor Nederland kiezen.’
Populair
Die buitenlandse studenten komen in grote aantallen naar Leiden en collega-universiteiten in Nederland. In verhouding met andere landen is het Nederlandse collegegeld heel redelijk en het niveau van de opleidingen is hoog. Sommige opleidingen zijn zo populair onder een internationaal publiek, dat de Nederlandse studenten in de verdrukking dreigen te komen.
Ook Leiden worstelt daarmee. Bijl: ‘Bij de masters zijn vooropleiding en toelatingstoetsen een selectiemiddel. Maar bij de bachelors hebben we weinig sturingsmogelijkheden.’ Vooralsnog is er geen oplossing, maar ‘dit is natuurlijk wel iets dat we met het ministerie bespreken.’
De algemene aanname is dat de universiteiten flink verdienen door die grote toestroom van over de grens. Dat klopt niet, benadrukt Bijl. De overheidsfinanciering is gebaseerd op het marktaandeel van een universiteit, niet op het aantal studenten (zie kader). Bijl: ‘Omdat het totale beschikbare budget gelijk blijft, vragen universiteiten zich nu af: ‘hoe hard gaan we voor verdere groei?’ Voor Leiden staat in ieder geval de kwaliteit van onderwijs voorop, niet het aantal studenten.’
Reacties
Wil je lezen wat studenten, medewerkers en alumni van de Universiteit Leiden hiervan vinden? Lees dan gratis hun reacties in het digitale exemplaar van ons alumnimagazine Leidraad.
Tekst: Annette Zeelenberg
Beeld: Chris Gorzeman, Capital Images
De uitgangspunten van de Universiteit Leiden
- In principe geldt dat de bacheloropleidingen Nederlandstalig zijn en masters Engelstalig.
- Een bacheloropleiding kan in het Engels aangeboden worden als dat bij de aard of inrichting van het onderwijs past (art. 7.2 WHW). Dat geldt nu voor 13 van de 46 bacheloropleidingen.
- 80 van de 83 masteropleidingen zijn Engelstalig. Alleen studies als Nederlandse taalkunde, Neerlandistiek en Notarieel recht zijn dat niet.
- De universiteit streeft ernaar dat zoveel mogelijk informatie tweetalig beschikbaar is.
- Docenten aan Engelstalige opleidingen beheersen minimaal het C1-niveau Engels.
- Nederlandstalige opleidingen moeten voldoende Engelstalige vakken bevatten voor zowel buitenlandse uitwisselingsstudenten als Nederlands-talige studenten.
- Studenten en medewerkers kunnen zowel extra cursussen Engels als Nederlands volgen.