Renate Dorrestein over haar gastschrijverschap
Schrijfster Renate Dorrestein, die op 4 mei overleed, was in 2007 gastschrijver aan de Universiteit Leiden.
Als gastschrijver gaf ze een semester colleges en hield ze de Albert Verweylezing. In haar laatste boek Dagelijks werk - een schrijversleven, blikt Dorrestein terug op haar gastschrijverschap en publiceert ze de tekst van haar Albert Verwey-lezing, getiteld De lezer als bondgenoot van de schrijver.
Aandurven
Dorrestein schrijft dat ze in eerste instantie ‘nee’ zei tegen het verzoek om gastschrijver in Leiden te worden. ‘Ik loog dat ik het te druk had. In werkelijkheid durfde ik dit gastschrijverschap niet aan.’ Haar gebrek aan academische achtergrond maakte haar ‘een beetje beschaamd en besmuikt’, zo schrijft zij in Dagelijks werk – een schrijversleven. Een paar jaar later zei ze toch ja. Na het herlezen van het oeuvre van Kurt Vonnegut was Dorrestein vervuld van de noodzaak om haar armen naar haar lezers uit te strekken. ‘Ik was kortom zo geïnspireerd als ik maar zijn kon, en ik was er daarvoor van verzekerd dat ik de studenten in Leiden heel wat te bieden had.’
Waarom leest u?
In haar Verweylezing stelt ze dat het van groot belang is dat de schrijver bij het schrijven zijn lezer voor ogen houdt. Ze geeft de uitkomsten van een onderzoek dat ze met haar Leidse studenten onder lezers hield. Ze zochten antwoord op de vraag: waarom zeggen lezers zélf dat ze lezen? Dorrestein stuurde haar studenten er met een vragenlijst met 31 motieven erop uit, om deze voor te leggen aan lezers in openbare ruimtes.
Arme studenten
‘Het was in zekere zin een sadistische opdracht. In het najaar wordt de openbare ruimte maar beperkt gebruikt. De terrasjes zijn allang gesloten, en vind op het strand of in het park nog maar eens mensen die lekker liggen te lezen.’ Deze aanpak diende een didactisch doel, stelt Dorrestein in haar boek. ‘Ik wilde dat de studenten, die in de eerste plaats allemaal schrijfonderricht bij mij volgen, niet alleen doordrongen zouden raken van het bestaan van lezers, maar vooral van het feit dat je die niet cadeau krijgt.’
Meegesleept
Haar studenten kregen van bijna 1300 lezers antwoorden, en met bijna 90 procent was het vaakst gehoorde motief ‘om op te gaan in en te worden meegesleept door het verhaal’. ‘Heerlijk nieuws’, aldus Dorrestein.
Renate Dorrestein was in 2007 de 23e gastschrijver van Universiteit Leiden. In 2017 viel de eer te beurt aan Alfred Schaffer. Lees meer in het dossier Gastschrijver.