Instituut voor Geschiedenis en Nationaal Archief gaan unieke collectie revolutionaire petities ontsluiten
Het Nationaal Archief heeft besloten tot de digitalisering van een collectie van vele duizenden petities die aan het einde van de achttiende eeuw werden verzonden aan het nationale parlement van de Bataafse Republiek, zoals Nederland heette in de tijd van de Franse revolutie.
Bijzondere collectie
Het Nationaal Archief zal hierbij samenwerken met Joris Oddens, postdoctoraal onderzoeker van het Instituut voor Geschiedenis en kenner van het revolutietijdvak. Volgens Oddens gaat het om een bijzondere collectie en biedt de digitalisering uitgelezen mogelijkheden voor nieuw onderzoek. ‘Juist de relatief grote omvang van deze collectie heeft politiek historici er tot nu toe voor doen terugschrikken om er diep in te duiken. Ik ben ervan overtuigd dat de digitalisering van het materiaal hier verandering in zal brengen, omdat het echt gaat om een corpus van door burgers geproduceerde politieke teksten dat zijn weerga niet kent in Nederland, en bij mijn weten ook nauwelijks daarbuiten.’
Burgerbetrokkenheid
Na het uitbreken van de Bataafse revolutie van 1795 was de betrokkenheid van gewone burgers bij de Haagse politiek tijdelijk groter dan wanneer ook in de Nederlandse geschiedenis. Er kwamen voor het eerst landelijke verkiezingen, er werd een nationaal parlement gekozen en er moest een grondwet gemaakt worden. Kranten en opiniebladen mochten overal vrij over schrijven, heel anders dan onder het ancien régime van de Republiek, waar alle politieke besluiten achter gesloten deuren werden genomen.
Politiek bewustzijn en dagelijks leven
Burgers toonden hun nieuwe politieke zelfbewustheid door massaal petities te sturen aan het parlement. Ze dienden zelf voorstellen in en dachten constructief mee, maar volgden hun nieuwe volksvertegenwoordigers ook zeer kritisch en riepen ze in petities tot de orde. De petities vormen daarmee allereerst een unieke bron om te onderzoeken hoe gewone burgers zich tot de politiek verhielden, maar verschaffen ook veel inzicht in allerlei aspecten van het dagelijks leven rond 1800.
Korte lijnen
De samenwerking tussen het Instituut voor Geschiedenis en het Nationaal Archief bij dit initiatief kwam mede tot stand dankzij Paul Brood, die voor beide organisaties werkzaam is.
‘De digitalisering van de petities is een mooi voorbeeld van hoe wetenschap en archiefwezen elkaar kunnen versterken’, aldus Brood. ‘Toevoeging van meer historische informatie vergroot de toegankelijkheid en het gebruik van deze bijzondere bron.’ Het Nationaal Archief verwacht de digitalisering in de loop van 2018 af te ronden.