Beter begrip van emoties bij Borderline Persoonlijkheidsstoornis
Psycholoog Anne Krause heeft de hersenen onderzocht van mensen met Borderline Persoonlijkheidsstoornis bij wie vaak dissociatie voorkomt in combinatie met stress. Daarbij blijkt de activiteit in een bepaald hersengebied verlaagd. Dit zou de oorzaak kunnen zijn van hun veranderde emoties tijdens dissociatie. Promotie 16 november.
Krause: ‘Dit onderzoek kan een belangrijke stap zijn naar meer begrip van dissociatie bij mensen met een Borderline Personality disorder (BPD). Dit is het tweede promotieonderzoek van Krause, die eerder summa cum laude promoveerde aan de medische faculteit van de Universiteit Heidelberg in Duitsland in 2014. Het is haar eerste PhD in Psychologie.
Borderline Persoonlijkheidsstoornis
Patiënten met een Borderline Personality disorder (BPD) hebben vaak moeite met het uitvoeren van dagelijkse taken in stressvolle situaties, bijvoorbeeld nieuwe informatie te onthouden of oude informatie te herinneren, in het bijzonder als zij dissociatie ervaren.
Dissociatie
Dissociatie is een veel voorkomend symptoom bij getraumatiseerde mensen en gaat gepaard met problemen in verschillende cognitieve processen, zoals geheugen en doelgericht gedrag. Dissociatie wordt doorgaans gezien als een strategie om trauma-gerelateerde emoties de baas te kunnen. Tijdens dissociatie kunnen traumatische situaties als een onwerkelijke, filmachtige scène worden ervaren, alsof ze er van een afstand naar kijken. Bijvoorbeeld: geluiden lijken van ver komen, delen van het lichaam kunnen gevoelloos of groter dan normaal lijken. Op deze manier kan dissociatie een innerlijke afstand tot emotionele ervaringen creëren en een demping van het 'affectieve systeem' bevorderen. Dit gaat vaak ten koste van cognitieve processen: geheugenprocessen zijn verstoord.
Emoties veranderen tijdens dissociatie
Anne Krause heeft het verband onderzocht tussen dissociatie en activiteit in hersennetwerken bij mensen met een Borderline Persoonlijkheidsstoornis (BPD). Daarbij heeft ze de affectief-cognitieve processen van BPD-patiënten vergeleken met die van gezonde individuen. Uit haar onderzoek blijkt dat een acute dissociatie bij BPD gepaard gaat met een verlaagde activiteit in de amygdala. Dit hersengebied is cruciaal voor de stressreactie. Dat zou de oorzaak kunnen zijn van de veranderde emotionele processen tijdens dissociatie bij BPD.
Neuroimaging brengt de hersenen in beeld
De onderzoekers maakten gebruik van Neuroimaging, een techniek om de neurale verbindingen van de hersenen in beeld te brengen. De onderzoekers wilden het effect meten van dissociatie op neurale processen bij BPD. Daarvoor vergeleken ze de zelf-gerapporteerde dissociatie en de amygdala tijdens rust en tijdens een taak die het emotioneel werkgeheugen aansprak. In het tweede deel van de thesis combineerden ze het oproepen van dissociatie (‘script-driven imagery’) met een emotionele werkgeheugentaak en met een emotionele ‘stroop’-taak.
Acute dissociatie heeft zelfregulerend effect
Uit eerder onderzoek bleek al dat dissociatie en emotioneel leren elkaar beïnvloeden. Dat zou de behandeling van BPD-patiënten kunnen verhinderen. Maar er was nog maar weinig bekend over de affectief-cognitieve processen in de hersenen tijdens acute dissociatie bij BPD. Stress-gerelateerde dissociatie heeft een schadelijk effect op cognitieve processen die belangrijk zijn voor doelgericht gedrag, zoals werkgeheugen en impulscontrole. Ook blijkt dat acute dissociatie emotionele processen zouden kunnen remmen, wat een zelfregulerend effect zou kunnen hebben bij extreme stress bij BPD.
Meerdere meetinstrumenten combineren bij BPD
Uit het onderzoek blijkt dat dissociatie impact heeft op emotionele en cognitieve processen in BPD. De mate van dissociatie is niet alleen van groot belang voor toekomstige neuroimaging onderzoeken naar BPD, maar ook voor de behandeling van BPD. De complexiteit van BPD, waaronder dissociatie, zou gebaat zijn bij een combinatie van meerdere meetinstrumenten, zoals zelfrapportage, gedragstaken en cognitieve taken, psychofysiologische metingen, neuroimaging, enz.