Een nieuwe blik op planeetformatie
Veel hete, op de aarde lijkende planeten buiten ons eigen zonnestelsel begonnen hun leven als gasplaneten. Dat laten Leidse sterrenkundigen zien in een nieuwe online publicatie.
Dit zou betekenen dat veel exoplaneten - planeten buiten ons zonnestelsel - die onderzoekers voorheen als 'exo-aarde' bestempelden een hele andere geschiedenis en samenstelling hebben dan de aarde zelf. Ook inschattingen over welke planeten wel of geen leven kunnen ondersteunen flink moeten worden herzien.
Planeetafmetingen berekenen
Exoplaneetonderzoeker Vincent van Eylen van de Universiteit Leiden berekende met zijn team de afmetingen van 117 exoplaneten, variërend in formaat van de aarde tot vier keer groter. Ze deden dit met een veel grotere precisie dan tot nog toe bereikt. Zoals verwacht clusterden de planeten in twee groepen, één groep rond anderhalf keer het formaat van de aarde en één rond tweeënhalf keer, met een lacune ertussenin. 'Er bestaan twee groepen aardse planeten, en die soorten worden gecreëerd onder invloed van de ster waarom de planeten draaien', legt Van Eylen uit. De leden van één van die groepen beginnen als gasplaneten die later pas aards worden doordat hun sterren de dikke atmosferen hebben weggeblazen tot alleen de solide planeetkern over is.
Ruimtelijke verdeling planeten
Tevens keek de groep naar hoe deze planeetgroepen ruimtelijk verdeeld zijn in verhouding tot de afstand van hun ster. Hun bevindingen: grote aardse planeten staan dikwijls dicht bij de ster, kleinere gasplaneten staan meestal verder weg. 'We moeten voorzichtig zijn bij het extrapoleren van bevindingen over kleine planeten dicht bij hun ster naar milde, aarde-achtige planeten', aldus de onderzoekspaper. Oude modellen die gebaseerd op ons eigen zonnestelsel laten zien dat grote gasplaneten zich verder van de ster vormen en kleine aardse planeten dicht om hun zon heendraaien, maar het nieuwe onderzoek laat zien dat dat waarschijnlijk niet de norm is.
V. Van Eylen et al. An astroseismic view of the radius valley: stripped cores, not born rocky. arXiv:1710.05398. Posted on 15 October, 2017.
ScienceNews: Hot, rocky exoplanets are the scorched cores of former gas giants