Een multilateraal belastingverdrag
Dirk Broekhuijsen hoopt op donderdag 16 november te promoveren op zijn proefschrift ‘A multilateral tax treaty: designing an instrument to modernise international tax law’. De verdediging begint om 15:00 uur in het Academiegebouw. Promotoren zijn prof. mr. F.A. Engelen en prof. mr. S.C.W. Douma.
Het proefschrift van Broekhuijsen richt zich op de juridische en politieke aspecten van een multilateraal belastingverdrag. Broekhuijsen: ‘Het internationale belastingrecht bestaat uit veel bilaterale belastingverdragen. Deze verdragen zijn verouderd en behoeven aanpassing om onder meer belastingontwijking tegen te gaan.' Daarom stelt hij een multilateraal belastingverdrag voor, waarmee landen noodzakelijke veranderingen (i) snel en (ii) onder gelijke concurrentievoorwaarden in hun bilaterale verdragsrelaties kunnen implementeren.
Procesafspraak
‘Een multilateraal belastingverdrag zal belastingontwijking en belastingcompetitie niet gauw oplossen. Wel kan een multilateraal verdrag duurzame discussies over de inhoud van het internationale belastingrecht faciliteren. Ook kan het worden gebruikt om wijzigingen sneller in de bilaterale belastingverdragen te implementeren,' zegt Broekhuijsen. Een vergelijkbare procesafspraak wordt door landen gebruikt om samen te werken tegen de opwarming van de aarde (het VN-Klimaatverdrag).
Het ‘multilaterale instrument’ van het BEPS-Project
Eind 2016 hebben landen, in het kader van een internationaal project tegen belastingontwijking (het ‘BEPS-Project’), een multilateraal belastingverdrag ontwikkeld. Broekhuijsen heeft dit multilaterale instrument aan zijn conclusies getoetst. Broekhuijsen: ‘Het multilaterale instrument is een eenmalig fenomeen, bedoeld om de uitkomsten van het BEPS-Project in de bilaterale verdragsrelaties vast te leggen. Omdat het BEPS-Project belastingontwijking niet geheel tegengaat, is het jammer dat niet van de gelegenheid gebruik is gemaakt om multilaterale samenwerking in het internationale belastingrecht duurzamer en eerlijker te maken.’ Landen hadden, net zoals bij samenwerking ten aanzien van het klimaat, kunnen afspreken regelmatig bij elkaar te komen en samenwerking eerlijker (d.w.z. inclusiever en transparanter) te laten verlopen. Hiermee zouden zij op de lange termijn naar oplossingen tegen belastingontwijking kunnen zoeken. Maar, zegt Broekhuijsen: ‘Het multilaterale instrument bewijst dat multilaterale samenwerking in het internationale belastingrecht mogelijk is. Dat had ik, toen ik in 2011 met mijn onderzoek begon, niet durven dromen’.
Over de auteur
Dirk (D.M.) Broekhuijsen was van september 2011 tot april 2017 als promovendus verbonden aan het Instituut voor Fiscale en Economische Vakken van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden. Daar deed hij onderzoek en verzorgde hij onderwijs in de bachelor en master. In 2014 won hij een prijs van de International Fiscal Association met zijn artikel ‘A modern understanding of article 31(3)(c) VCLT: A new haunt for the Commentaries to the OECD Model?. Vanaf april 2017 is hij werkzaam binnen het fiscale talentenprogramma van de Belastingdienst en het Ministerie van Financiën.
Prof. mr. S.C.W. Douma
"Dirk heeft empirisch aangetoond dat het onmogelijk is om systematisch veranderingen in het internationale belastingstelsel door te voeren via de officiële toelichting op belastingverdragen, zoals de OESO tot op de dag van vandaag wel probeert. Dat is voor Dirk aanleiding geweest om naar een oplossing te zoeken, mede in het licht van de maatschappelijke roep om internationale fiscale rechtvaardigheid. Hij heeft die oplossing gevonden door onderzoek te doen enerzijds naar politieke theorievorming op het terrein van de internationale betrekkingen en anderzijds naar vergelijkbare problemen in het algemene internationale publiekrecht. Uiteindelijk heeft dit Dirk gebracht tot de formulering van een internationaal fiscaal raamwerkverdrag, waarbinnen Staten gestructureerd kunnen gaan werken aan de modernisering van internationale fiscale regels. Een heel spannende, belangrijke en goed onderbouwde gedachte, waarmee ik Dirk van harte feliciteer. Ik weet zeker dat men bij de OESO en de Verenigde Naties met grote belangstelling zal kennisnemen van de resultaten van Dirks onderzoek."