Rechterhersenhelft ook belangrijk bij het leren van een nieuwe taal
Bij het leren van een vreemde taal blijken er andere neurale processen actief te zijn dan eerder was aangetoond. Een Leids onderzoeksteam ontdekte parallelle maar afzonderlijke bijdragen van de hippocampus en het taalcentrum van Broca in de linkerhersenhelft. Ook de rechterhersenhelft blijkt een belangrijke rol te spelen.
Het Leidse onderzoeksteam, met de experimenteel taalkundigen Olga Kepinska, Johanneke Caspers, Niels Schiller en psycholoog Mischa de Rover, publiceerde begin oktober de resultaten in het internationale tijdschrift NeuroImage. Olga Kepinska, de eerste auteur van het artikel, stelt: ‘Doorgaans wordt taalverwerving gerelateerd aan de linkerhersenhelft, maar met dit onderzoek tonen we aan dat in de eerste fase van het leren van een nieuwe taal de rechterhersenhelft ook een belangrijke rol speelt. Dit kan bijvoorbeeld inzichten bieden voor patiënten die na een beschadiging van de linkerhersenhelft weer opnieuw een taal moeten leren.’
Breed netwerk om grammaticaregels te onthouden
De onderzoekers constateerden dat de hippocampus voornamelijk samenwerkt met de visuele gebieden en voor het taalcentrum van Broca is het belangrijk om een “breed netwerk” van verbindingen te maken om de grammaticaregels goed te onthouden. Het centrum van Broca, vernoemd naar de ontdekker Paul Pierre Broca, is een gebied in de linker frontale kwab dat betrokken is bij taal en spraak. De hippocampus, aanwezig in beide hersenhelften, is van belang voor het geheugen en maakt het opslaan van nieuwe kennis mogelijk.
Proefpersonen in de MRI-scanner
Met een fMRI-scan onderzocht het team de hersenactiviteit van veertig volwassen proefpersonen terwijl zij de grammaticaregels moesten reconstrueren van een verzonnen taal. De mate van verbindingspatronen van de linker- en rechterhippocampi bleek een sterke voorspeller te zijn van goede prestaties. Bij de proefpersonen was in de loop van de sessie in de MRI-scanner ook een toenemende samenwerking te zien tussen het centrum van Broca met de rechtercortex en de pariëtale gebieden die een tussenstation vormen tussen verschillende regio’s in de hersenen. Kepinska: ‘Dit benadrukt de betrokkenheid van de rechterhersenhelft in de eerste fase van het leren van een nieuwe taal.’
Beter begrip leerpaden hersenen
Het leren van een nieuwe taal is een dynamisch en gelaagd proces, legt Kepinska uit. Het omvat verschillende aspecten: van het ontwikkelen van een mentaal woordenboek en het onder de knie krijgen van de uitspraak tot het doorgronden van de zinsbouw en het beheersen van de taal in de praktijk. ‘Vooral volwassenen hebben vaak moeite met het leren van een vreemde taal en onderling zijn er grote verschillen hoe snel ze die leren. Dit onderzoek naar de neurale aspecten draagt bij aan een beter begrip van de leerpaden in de hersenen.’
'Connectivity of the hippocampus and Broca's area during acquisition of a novel grammar' in NeuroImage
Kepinska promoveerde in juni 2017 in Leiden. Vanaf december 2017 werkt ze als onderzoeker aan University of California in San Francisco.