Goede psychiatrische zorg kan eerder, korter en goedkoper
De meeste mensen met psychiatrische klachten blijken voldoende te herstellen via kortdurende professionele zorg in de huisartsenpraktijk. Deze zorg is evengoed, goedkoper en zonder lange wachttijden. Dat concludeert psycholoog Mirjam van Orden in haar onderzoek naar het zorgsysteem ‘Collaborative care’. Promotie op 5 oktober.
‘Collaborative care’ is een getrapt zorgsysteem. Daarbij kan een cliënt voor kortdurende psychiatrische zorg terecht in de huisartsenpraktijk. Pas bij onvoldoende herstel verwijst de huisarts zo nodig door naar de gespecialiseerde Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ). Het concept blijkt even effectief als wanneer de cliënt direct doorgaat naar de gespecialiseerde GGZ. Maar bovendien is ‘collaborative care’ veel efficiënter. Zo blijkt een maximum van vijf sessies binnen de huisartsenpraktijk niet onder te doen, op de korte en langere termijn, voor een doorverwijzing naar de specialistische GGZ. En dat voor een geringer bedrag.
‘Collaborative care’ loont
Van Orden zegt: ‘mensen met psychiatrische klachten vragen makkelijker om zorg wanneer die voorhanden is in de praktijk van de eigen huisarts. Bovendien kunnen deze mensen dan in een vroeg stadium kortdurend geholpen worden, omdat er geen lange wachttijden zijn. De meeste cliënten blijken voldoende te herstellen in de kortdurende zorg. Slechts een klein deel heeft aanvullende intensievere zorg nodig in de gespecialiseerde GGZ sector.’
Onderzoek in de praktijk
27 huisartsenpraktijken deden mee aan het onderzoek. Daarvan is ongeveer de helft gaan werken volgens de richtlijnen van het ‘collaborative care’ concept. Daartoe kreeg die groep een GGZ-hulpverlener erbij in de praktijk. De andere helft bleef gewoon doorverwijzen naar de gespecialiseerde GGZ. Loting bepaalde welke huisartsenpraktijk (cluster) welke manier van zorg aanbood. Deze methode van onderzoek heet clusterrandomisatie. In totaal hebben de huisartsen 165 cliënten die meededen aan het onderzoek verwezen. Alle deelnemers zijn één jaar lang gevolgd. Ze werden regelmatig (telefonisch) geïnterviewd en ze kregen diverse vragenlijsten om te beantwoorden. 5 jaar na de start van het onderzoek heeft er ook nog een dossieronderzoek plaatsgevonden.
Zorgverlenen is duur
Van Orden: ‘Als zorgverlener moeten we voortdurend op zoek naar manieren om de beste zorg te bieden en dat zo efficiënt mogelijk. Zo’n veelbelovende innovatieve manier is dit getrapte ‘collaborative care’ concept.’ In haar onderzoek laat Van Orden de effectiviteit en efficiëntie van dit getrapte zorgsysteem zien. In het verlengde van deze uitkomst vraagt zij zich af of de huidige manier van zorg aanbieden in de BasisGGZ wel efficiënt is. Die verloopt via ‘Matched care’, een manier om direct door te verwijzen naar lichtere of juist intensievere zorg. Dat is nu doorgaans de aanpak in de Nederlandse GGZ, zowel in de BasisGGZ als ook de gespecialiseerde GGZ.
E-health heeft de toekomst
Volgens Van Orden zou e-health mooi dit concept van ‘collaborative care’ in de zorg kunnen ondersteunen. 'De combinatie met e-health heeft de toekomst, maar is nog nauwelijks toegepast. Daarom wil ik me richten op digitale zorginnovatie in de reguliere zorgpraktijk. Daarvoor wil ik de wetenschappelijke onderbouwing leveren van deze digitale vorm van zorg verlenen.’