‘Maak mensen beter duidelijk wat ze aan de universiteit hebben’
Hoe kan de universiteit de verbinding met de samenleving sterker maken? Dat is een vraag die de vertrekkende Willem te Beest, vicevoorzitter van het College van Bestuur van de Universiteit Leiden, na aan het hart ligt.
Willem te Beest is nog steeds wat beduusd van het afscheid in de Pieterskerk, de vele mooie en vrolijke speeches, de prachtige muziek en de hoge koninklijke onderscheiding die hij kreeg. Hij nam zelf het woord tot slot, maar vergat van de weeromstuit iets belangrijks op zijn spiekbriefje. Die niet uitgesproken boodschap wil hij heel graag nog kwijt.
Samenleving
‘Zowel bij het afscheid van Douwe Breimer als bij dat van Paul van der Heijden heb ik nog eens herhaald wat wij in die Colleges van Besturen altijd voor ogen hadden: het gaat niet om ons, maar om de universiteit en om de betekenis die deze heeft voor de samenleving.’
Verbinding leggen
‘We doen als universiteit aan onderwijs, onderzoek en valorisatie, ook wel impact genoemd. Maar we vergeten dat er buiten de universiteit een onvoorstelbaar grote samenleving is van mensen die onze steun goed kunnen gebruiken of zelfs nodig hebben, maar er geen toegang toe hebben. Mensen die niet weten wat de universiteit is en doet en er daarom ook geen betekenis aan hechten. Niet omdat zij het niet begrijpen, maar omdat wij de verbinding niet met hen leggen. Ik ben ongelooflijk blij dat Carel Stolker zich openlijk heeft afgevraagd of het niet goed zou zijn om de wetenschapswinkel en de rechtswinkel opnieuw leven in te blazen. Dat zou fantastisch zijn!’
'Het grote publiek'
Te Beest, die per 1 mei met pensioen gaat, hoopt dat de universiteit er in de toekomst beter in slaagt duidelijk te maken hoe belangrijk haar functie in de samenleving is. ‘En dan bedoel ik niet zo zeer dat we nóg meer moeten vertellen over wat we al doen: onderzoek, onderwijs en de impact daarvan. Ik bedoel eigenlijk dat we ándere dingen moeten doen om al die mensen die we graag aanduiden als ‘het grote publiek’ beter te bereiken.’
Stichting Present
Een voorbeeld is de Stichting Present waarin mensen vrijwillig kleine klussen doen voor andere mensen die hulp kunnen gebruiken. ‘Present Leiden doet zo’n 150 projecten per jaar. Bij zestig procent daarvan zijn onze studenten betrokken. Dat vind ik een geweldig initiatief.’
De Robijnhof
Een ander mooi project vindt Te Beest het Leidse verzorgingshuis De Robijnhof dat op de nominatie staat voor sloop maar de komende tijd tijdelijk nog wordt bewoond door studenten, vluchtelingen met een verblijfsvergunning én mensen die wat extra hulp nodig hebben. Zij betalen een bescheiden huur. Daartegenover staat dat iedereen zijn steentje bijdraagt, en zich een paar uurtjes per maand inzet voor een ander die hulp nodig heeft. Zoals met taallessen of het invullen van formulieren. Wat Te Beest betreft zouden er wel meer van dergelijke initiatieven mogen komen. ‘Zodat meer mensen zien en ervaren dat de universiteit ook echt kan bijdragen.’
LUC en Honours Academy
Ook studenten van het Leiden University College en de Honours Academy doen gemeenschapsprojecten. ‘Ik vind het ongelooflijk mooi om te zien wat studenten en docenten al doen. We kunnen met zijn allen toch meer uit onze cocon komen van gelijkgestemden. Studenten kunnen bijvoorbeeld ook – onder begeleiding van een docent – in teams laagdrempelig adviezen geven aan het midden- en kleinbedrijf (MKB). Het MKB is daar ontzettend blij mee en betaalt dan bijvoorbeeld alleen de onkosten van de extra uren die een docent erin steekt, en studenten leren ervan, bijvoorbeeld in een afstudeerproject. Een win-win-situatie. Ons Centrum voor Innovatie en Ondernemerschap in Hubspot kan daar een belangrijke rol in spelen.’
Draagvlak
Te Beest hoopt dat zo het draagvlak groter wordt voor universiteiten. En dat grote delen van de samenleving zich er sterk voor maken, en de overheid tot de orde roepen als deze weer eens een greep in de universitaire budgetten wil doen. ‘Als je bedenkt dat de minister de universiteiten geld heeft toegezegd toen de studiebeurs voor studenten werd afgeschaft, om te steken in – versterking van – het onderwijs… Weet dan dat de werkelijke situatie is dat dat geld voorlopig niet eens genoeg is om de bezuinigingen sinds het kabinet Rutte II te dekken.’
Functies
Te Beest gaat straks niet stilzitten na zijn pensionering, maar heeft vanaf 1 mei meer dan genoeg te doen in verschillende functies bij NWO, Ipse de Bruggen (gehandicaptenzorg), Naturalis, TU Delft en de Commissie Eindtermen Accountantsopleiding. ‘Maar de bijzondere mensen die hier bij de universiteit werken ga ik wel enorm missen, van portier tot bestuurder. Ik vond het geweldig om daar deelgenoot van te mogen zijn.’