Pakistan en Nederland: het beste van twee werelden
Majid Khan, geboren en getogen in Pakistan, vertrok zonder zijn vrouw en dochter naar Leiden om onderzoek te doen. Na zijn PhD heeft Nederland een speciaal plekje in zijn hart veroverd. ‘Fietsen in de wind en regen was vreemd. Maar ik vond het te gek.’
Nummer 14
Zo’n 35 jaar geleden nam Khan zijn eerste ademteug in een klein dorpje in de regio Charsadda, in het noordwesten van Pakistan. Met maar 200-300 inwoners is het een klein en boers dorpje. Het klimaat is er heet, met weinig wind in de zomer en een intens droge kou in de winter. Direct na zijn schooltijd in de jaren negentig ging Khan studeren in de stad Peshawar. Na zijn bachelor Biotechnology and Microbiology en zijn master bij het Institute of Biotechnology and Genetic Engineering waagde hij een poging voor een buitenlandse beurs. Van de duizenden aanvragers van zijn universiteit werden er maar veertien geselecteerd – Khan was een van hen.
Leiden, München of Japan?
‘Ik werd aangenomen voor een PhD in Leiden, München en Japan’, zegt Khan. ‘Ik koos uiteindelijk voor een avontuur in Leiden, omdat een van mijn Pakistaanse collega’s in Leiden had gestudeerd, de universiteit goede beoordelingen heeft en het project goed aansloot bij mijn masteronderzoek.’ Een goede keus, zo bleek later: ‘Ik zou zo weer voor Leiden kiezen. Het onderwijs is uitstekend, ik vind de mensen hier geweldig en ik waardeer het feit dat alles in Nederland goed geregeld is. Dat is wel anders dan in mijn dorp’, lacht hij.
Gekke broodjes
Ik raakte snel gewend aan Nederland, alhoewel ik die gekke broodjes als lunch nog steeds niet begrijp’, zegt Khan. ‘Het was het moeilijkst om mijn familie te missen, vooral mijn vrouw en dochter. Maar dat dwong me ook hard te werken en snel te promoveren. Gelukkig was iedereen in het lab heel aardig en was er altijd wel iemand die me kon helpen.’
Eiwitten, geen genen
‘De EU-regelgeving ontmoedigt de genetische modificatie van planten. Daarom onderzocht ik eiwittranslocatie in planten. Kort gezegd betekent dit dat je een eiwit in plaats van een gen overbrengt.’ In zijn onderzoek probeerde Khan eiwitten over te brengen op vier verschillende planten, namelijk Arabidopsis, tabaksplant, paprika en tulpen. ‘Geweldig dat we hierin slaagden. Het was minder effectief dan de overdracht van genen, maar met verder onderzoek kan het een effectieve methode worden die op grote schaal gebruikt kan worden. Het toffe is dat men dacht dat tulpen ongeschikt zijn voor het overbrengen van eiwitten, maar wij hebben de eerste transgene tulpen gemaakt’, zegt Khan enthousiast.
Symboliek
Khan gebruikte de voorkant van zijn thesis om zijn onderzoek te symboliseren. ‘Ik heb de Nederlandse en Pakistaanse vlag in mijn voorkant verwerkt, omdat ik dankbaar ben voor deze kans. Pakistan heeft me financieel gesteund en Nederland zorgde voor de benodigde faciliteiten. Daarnaast heb ik de kleuren rood, blauw en groen gebruikt. Rood betekent de overdracht van genen, wat mensen vaak zien als risicovol. Blauw staat voor de overgangsstatus, dus zowel gen- als eiwitoverdracht. En groen wijst op alleen de milieuvriendelijke of niet riskante eiwitoverdracht.’