Meer aandacht nodig voor denkstoornissen bij jongeren met autisme
Autisme en schizofrenie worden tegenwoordig beschouwd als twee verschillende psychiatrische diagnoses. Voor de jaren ’70 waren de termen nog synoniemen van elkaar. Beide diagnoses komen ook vaker samen voor dan op basis van bevolkingsonderzoek verwacht zou mogen worden. Bovendien zijn er gedragskenmerken die op het eerste gezicht overeen lijken te komen, vooral binnen het sociale domein. Denkstoornissen zijn een goed voorbeeld daarvan. Ze komen bij beide diagnoses voor en ze zijn belangrijk voor sociale communicatie. Hoe denkstoornissen zich ontwikkelen en wat de gevolgen precies zijn, is nog nauwelijks onderzocht.
Bij een denkstoornis treden problemen op met de manier waarop iemand denkt en z'n gedachten communiceert. Deze persoon is voor de omgeving vaak moeilijk te volgen. Iemand kan bijvoorbeeld te snel praten en onlogische associaties maken of juist moeite hebben om zich in taal uit te drukken.
Hoe ontstaan denkstoornissen?
Om te kunnen begrijpen hoe denkstoornissen ontstaan, is het belangrijk om ook de onderliggende hersenfuncties beter in kaart te brengen. Voor duidelijke communicatie van je gedachten is het noodzakelijk om - naast een goed ontwikkeld taalniveau - te beschikken over voldoende controle over je gedachten om ze te kunnen ordenen en aan te sturen. De hersenfuncties die daarbij betrokken zijn worden ook wel executieve functies genoemd waarvan het verbale werkgeheugen er een is.
Verbaal werkgeheugen
In ons recent gepubliceerde onderzoek hebben we bekeken of 50 hoog-functionerende jongeren met autisme (9-19 jaar) gemiddeld meer denkstoornissen laten zien dan 56 van hun leeftijdsgenoten zonder autisme. De resultaten bevestigen dat jongeren met autisme gemiddeld meer denkstoornissen laten zien dan de controlegroep. De executieve functie die daar meer op van invloed leek te zijn dan andere was het verbale werkgeheugen. Deze functie zorgt er voor dat mensen verbale informatie (cijfers, letters, woorden) goed kunnen onthouden en later weer kunnen (her-)gebruiken.
Onze bevindingen pleiten daarom voor meer aandacht voor denkstoornissen bij jongeren met autisme. Ook moeten we nader onderzoeken of dit in combinatie met een verminderd verbaal werkgeheugen het risico op schizofrenie bij autisme verhoogt.
Autismeweek 2017 - 1 t/m 8 april
De NVA Autismeweek wordt dit jaar voor de achtste keer georganiseerd rond 2 april: World Autism Awareness Day. Het thema is dit jaar Jong & AUT om het belang van vroegherkenning en –erkenning van autisme onder de aandacht te brengen. Lees meer